Στο λημέρι του τρελού...: τα παγκάκια...

Στο λημέρι του τρελού...: τα παγκάκια...: Τι ακούνε κι αυτά τα παγκάκια... πόσα μυστικά... πόσα ερωτόλογα.. πόσους καβγάδες... και πόσες καταστροφές αντέχουν... κι αυτά πάντα ...

Υποσχέσεις...

Αργύρης Μαρνέρος, Υποσχέσεις


Μιλάς στο όνομα
Ενός ανύπαρκτου λαού
Μιλάς στο όνομα
Ενός ανύπαρκτου θεού
Εμείς ακούγαμε
Γεμάτοι απορία
Στο τέλος ο πρώτος
Μας υποσχέθηκε ένα
Καλύτερο αύριο
Ενώ ο άλλος
Ένα αιώνιο αύριο
Για το τώρα κανείς
Δεν έκανε κουβέντα

ΣΤΟΧΑΣΜΟΙ--ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ

Στου κόσμου το πάνω κάτω...

Και όσοι χάθηκαν...

Δεν κάνει αυτός για μας!

Δεν κάνει αυτός για μας! φώναξαν!
αρνήθηκε...
φόβο...
υποταγή...
ψεύτικες ανάγκες.
Πρέπει να βρούμε...
φοβισμένους...
υποταγμένους...
υποχρεωμένους...
εξαθλιωμένους...
και ελπίζοντες!
Κωνσταντίνος Ρω.

Η εξουσία έχει τον τρόπο της...

Η εξουσία μας αγαπά...
μας φροντίζει...
κρατάει τα προσχήματα...
δεν βιαιοπραγεί εναντίον μας...
έχει τον τρόπο της...
ακόμα και να δολοφονήσει...
χωρις βία.
Να σε αφήσει χωρίς εργασία...
και να πεινάσεις...
να σου πάρει το σπίτι...
και άστεγος να τριγυρνας...
να στείλει τα παιδιά σου μετανάστες...
να κλονίσει
την υγεία σου,και να σου λείπουν τα χρήματα.
Η εξουσία έχει τον τρόπο της
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΩ

Εμείς οι λίγοι...

Εμείς οι λίγοι
Είμαστε εμείς οι ονειροπαρμένοι
τρελλοί της γής
με τη φλογισμένη καρδιά
και τα έξαλλα μάτια.
Είμαστε οι αλύτρωτοι στοχαστές
και οι τραγικοί εραστές.
Χίλιοι ήλιοι κυλούνε μες το αίμα μας
κι ολούθε μας κυνηγά το όραμα του άπειρου.
Η φόρμα δεν μπορεί να μας δαμάσει.
Εμείς ερωτευθήκαμε την ουσία του είναι μας
και σ'όλους μας τους έρωτες αυτήν αγαπούμε.
Είμαστε οι μεγάλοι ενθουσιασμένοι
κι οι μεγάλοι αρνητές.
Κλείνουμε μέσα μας τον κόσμο όλο
και δεν είμαστε τίποτα απ'αυτόν τον κόσμο.
Οι μέρες μας είναι μιά πυρκαγιά
κι οι νύχτες μας ένα πέλαγο.
Γύρω μας αντηχεί το γέλιο των ανθρώπων.
Είμαστε οι προάγγελοι του χάους.
Γιώργος Μακρής

ΕΓΩ!

Ο τοπος μου.

Το ξερω...
σ αφησαμε ξωπισω...
συγχωρεσε μας ομως...
φωτια ειχαμε στη ψυχη...
και ανεμο στα ποδια...
δεν αντεχαμε αλλο φυλακη...
θλιψη...
παρηγορια...
τρυπιες ελπιδες...
ψεμα.
Τρεξαμε σε τοπο μακρινο...
εκει που η σιωπη...
ομορφα μας μιλουσε...
ο ανεμος ταξιδευτης...
καθαριζε τις θλιψεις...
επαιζαν τ αστρα μουσικη...
χορευε το φεγγαρι...
τα προσωπα μας γελαστα...
ολα γιορτη τριγυρω...
ποταμι ηταν η ζωη...
κυλουσε...
προσπερνουσε.
By ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΩ

Εξομολόγηση

ΦΟΥΡΤΟΥΝΑ ΣΤΗΝ ΨΥΧΗ

raptopoulos singing TROIKAN BOY

ΝΥΧΤΕΡΙΝΟ...

Tina Turner - Sarvesham Svastir Bhavatu (Peace Mantra)

ΓΥΡΙΖΩ ΣΕΛΙΔΑ.

Γεια χαρα...

ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ

Οι 38 αφορισμοί που ήταν γραμμένοι στη σκηνή Study House στο Πριερέ).

ΑΦΟΡΙΣΜΟΙ
*************
Οι 38 αφορισμοί που ήταν γραμμένοι στη σκηνή Study House στο Πριερέ)
1) Μάθε να σ 'αρέσει αυτό που "δε σ' αρέσει"
2) το μεγαλύτερο επίτευγμα για τον άνθρωπο είναι να μπορεί να πράττει.
3) Όσο χειρότερες είναι οι συνθήκες της ζωής τόσο καλύτερα είναι τα αποτελέσματα της εργασίας- αρκεί να θυμάται τον εαυτό του αδιάκοπα.
4) να θυμάσαι τον εαυτό σου παντού και πάντα.
5) Να θυμάσαι ότι ήρθες εδώ για να καταλάβεις την ανάγκη να παλέψεις με τον εαυτό σου- και μόνο με τον εαυτό σου. Έτσι να ευχαριστείς οποιονδήποτε σου προσφέρει αυτήν την ευκαιρία.
6) Εδώ μπορούμε να δώσουμε μια κατεύθυνση και να δημιουργήσουμε συνθήκες-αλλά όχι να βοηθήσουμε
7) Να ξέρεις ότι αυτός ο χώρος δεν έχει χρησιμότητα παρά μόνο γ'αυτούς που έχουν αναγνωρίσει τη μηδαμινότητά τους και που πιστεύουν ότι υπάρχει η δυνατότητα να αλλάξουν.
8) Αν ξέρεις πως κάτι είναι κακό και παρόλα αυτά το κάνεις, τότε διαπράττεις αμαρτία που δύσκολα εξαγοράζεται
9) Ο καλύτερος τρόπος για να είναι κανείς ευτυχισμένος σ'αυτή τη ζωή είναι να μπορεί να νοιάζεται εξωτερικά -ποτέ εσωτερικά.
10) Μην κρίνεις την τέχνη μα τα αισθήματά σου
11) Το σημαδι του καλου ανθρωπου ειναι οταν αγαπα τον πατερα του και τη μητερα του
12) Να κρινεις τους αλλους συμφωνα με αυτο που εσυ εισαι -σπανια θα κανεις λαθος
13 ) Να βοηθάς μόνο εκείνον που δε είναι άχρηστος
14) Να σέβεσαι όλες τις θρησκείες
15) Αγαπώ αυτόν που αγαπά την εργασία
16) Το μονο που μπορουμε να κανουμε εινα να προσπαθουμε να γινουμε ικανοι να ειμαστε χριστιανοι
16) Μη κρινεις εναν ανθρωπο συμφωνα με εκεινα που λεγονται για αυτον
18) Να λαμβανεις υποψη σου εκεινα που οι αλλοι σκεφτονται για σενα -και οχι αυτα που λένε
19) Παρε αυτα που καταλαβαινει η ανατολη και αυτα που γνωριζει η δυση και αρχισε να ψάχνεις
20) Μονο εκεινος που μπορει να επαγρυπνει για το καλο των αλλων ειναι αξιος για το δικο του το καλο
21) Μονο το να υποφερει κανεις συνειδητα εχει νοημα
22) Καλυτερα να εισαι εγωιστης προσωρινα παρα να μην εισαι ποτε δικαιος
23) Αν θελεις να μαθεις να αγαπας αρχισε με τα ζωα . Ειναι πιο ευαισθητα
24) Διδάσκοντας τους αλλους θα μαθεις και εσυ ο ιδιος
25) Να θυμάσαι ότι εδώ η εργασία δεν είναι αυτοσκοπός. Δεν είναι παρά ένα μέσο.
26) Δικαιος μπορει να ειναι μονο εκεινος που ξερει να βαλει τον εαυτο του στη θεση του αλλου.
27) Αν δεν εχεις εμφυτο κριτικο πνευμα τοτε δεν εχει νοημα η παρουσια σου εδω
28) Αυτος που θα ελευθερωθει απο "την αρρωστια του αυριο" θα εχει την πιθανοτητα να αποκτησει αυτο για τι οποιο ηρθε εδω να ψαξει
29) Ευτυχης αυτος που εχει ψυχη , ευτυχης αυτος που δεν εχει . Δυστηχια και πονος γι'αυτον που δεν εχει παρα μονο το σπερμα της
30) Η αναπαυση δε εξαρτάται απο την ποσοτητα αλλα απο την ποιοτητα του υπνου
31) Να κοιμασαι λιγο χωρις τυψεις
32) Η ενεργεια που ξοδευεται σε ενεργητικη εσωτερικη εργασια , μετασχηματιζεται αμεσως σε καινουργιο αποθεμα . Αυτη που ξοδευεται σε μια παθητικη εργασια χανεται για παντα
33) Ενας απο τους καλυτερους τροπους για να ξυπνησει κανεις την επιθυμια να εργαστει στον εαυτο του ειναι να συνειδητοποιησει οτι μπορει να πεθανει απο τη μια σιγμη στην αλλη .
34) Η συνειδητή αγάπη προκαλει την ιδια ανταποκριση
Η συναισθηματική αγάπη προκαλει το αντιθετο
Η φυσική αγάπη εξαρταται απο το τυπο και τη πολικοτητα
35) Η συνειδητή πίστη είναι ελευθεριά
η συναισθηματική πίστη είναι δουλεία
η μηχανική πίστη είναι βλακεία
36) Η ακλονητη ελπιδα ειναι δυναμη
η ελπιδα γεματη αμφιβολια ειναι δειλια
η ελπιδα γεματη φοβο ειναι αδυναμια
37) Σε καθε ανθρωπο εχει δοθει ενας περιορισμενος αριθμος απο εμπειριες αν κανεις μ' αυτες οικονομια παρατεινει τη ζωη του .
38) Εδώ δεν υπάρχουν ούτε Ρώσοι, ούτε Άγγλοι, ούτε Εβραίοι, ούτε Χριστιανοί. Υπάρχουν μόνο άνθρωποι που έχουν έναν κοινό σκοπό, να γίνουν ικανοί να είναι.

ΣΑΝ ΤΟ ΣΚΥΛΙ ΣΤΗ ΤΣΙΜΙΣΚΗ...

Φουρτούνα στην Ψυχή

Μια κλωστουλα τοσοδουλα.

ΣΗΚΩ ΧΟΡΕΨΕ ΨΥΧΗ ΜΟΥ.ΣΤΙΧΟΙ-ΜΟΥΣΙΚΗ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΡΩ.

ΕΡΜΑΝ ΕΣΣΕ...

Παράκληση
‘Οταν μου απλώνεις το μικρό σου χέρι,
Που τόσα ανείπωτα λέει,
Σε ρώτησα ποτέ μου
Αν μ’αγαπάς;
Μα δεν θέλω να μ’αγαπάς,
Θέλω μονάχα να σε νοιώθω κοντά
και πως εσύ καμμιά φορά σιωπηλά και σιγανά
Το χέρι σου να μου απλώνεις.
»Ερμαν Έσσε, γρ.:1901,
Μετφ.Σμάρω Τάση

ΛΑΟ ΤΣΕ

Άδειασε τον εαυτό σου από κάθε τι.
Άφησε τον νου σου να αναπαυθεί, να ηρεμήσει.
Χιλιάδες πράγματα έρχονται και φεύγουν, ενώ
ο Εαυτός παρατηρεί την επιστροφή τους.
Αναπτύσσονται και ανθούν και ύστερα επιστρέφουν στην πηγή.
Η επιστροφή στην πηγή είναι μια κατάσταση ακινησίας,
έτσι είναι ο δρόμος της φύσης.
Ο δρόμος της φύσης είναι το αμετάβλητο.
Η γνώση της σταθερότητας φέρνει ενόραση.
Η άγνοια της σταθερότητας οδηγεί σε καταστροφή.
Γνωρίζοντας τη σταθερότητα, ο νους μένει ανοικτός.
Με ανοικτό νου, είσαι ανοιχτόκαρδος.
Όταν είσαι ανοιχτόκαρδος, φέρεσαι βασιλικά.
Όταν φέρεσαι βασιλικά, φτάνεις το θείο.
Όταν είσαι θείος, είσαι ένα με το Τάο.
Όταν είσαι ένα με το Τάο, είσαι αιώνιος.
Και μολονότι το σώμα πεθαίνει, το Τάο δεν αποδημεί ποτέ.
ΛΑΟ ΤΣΕ

Απόσπασμα από την ποιητική σύνθεση του Φερνάντο Πεσσόα: Θαλασσινή Ωδή του Αλβαρο ντε Κάμπος,

Πόσες εθνικότητες στον κόσμο! Πόσα επαγγέλματα! Πόσοι άνθρωποι!

Πόσες μοίρες διαφορετικές μπορεί να κρύβει η ζωή,
η ζωή, τελικά, κατά βάθος, πάντα η ίδια!

Πόσες φάτσες παράξενες! Όλες οι φάτσες είναι παράξενες
και δεν υπάρχει τίποτα ιερότερο από το να κοιτάζεις πολύ τους ανθρώπους.

Η αδελφοσύνη τελικά δεν είναι ιδέα επαναστατική.

Είναι κάτι που μας το μαθαίνει η ζωή, όπου πρέπει να ανεχόμαστε τα πάντα,
και τελικά βρίσκουμε ευχάριστο αυτό που πρέπει ν' ανεχόμαστε,
και καταλήγουμε να κλαίμε σχεδόν από τρυφερότητα γι' αυτό
που ανεχτήκαμε!

Α, όλα τούτα είναι ωραία, είναι ανθρώπινα και ταιριάζουν τόσο
με τα ανθρώπινα συναισθήματα, τόσο κοινωνικά και καθωσπρέπει,
τόσο πολύπλοκα απλά, τόσο μεταφυσικά θλιβερά!
Η πολυτάραχη, η διαφορετική ζωή μάς διαπαιδαγωγεί τελικά στα ανθρώπινα.
Καημένοι άνθρωποι! Καημένοι όλοι μας!

Γιώργος Σεφέρης - Πολιτικό Ημερολόγιο

« Αποκαρδιωμένος όπως πάντα ύστερα από κάτι τέτοια, μολονότι τα είδα τόσες και τόσες φορές, όπου η βλακεία, η εγωπάθεια, η μωρία και η γενική αναπηρία της ηγετικής τάξης στη σημερινή Ελλάδα σε φέρνει στην ανάγκη να ξεράσεις. Γιατί; Γιατί είμαι δεμένος μ’ αυτό τον τόπο και μολονότι δεν έχω καμιά απολύτως φιλοδοξία για πολιτική δράση μου φαίνεται σαν ένα είδος ακρωτηριασμού να πω ξαφνικά να σας χέσω και να αποξενωθώ από όλα αυτά. Γιατί είμαι βέβαιος πώς τούτοι οι ελεεινοί δεν αντιπροσωπεύουν την ζωντανή Ελλάδα, δεν αντιπροσωπεύουν τίποτε και υπάρχουν άγνωστοι, πολλοί που δεν ξέρουν αλλά που αξίζουν, που σε φωνάζουν »

Γιώργος Σεφέρης - Πολιτικό Ημερολόγιο

Μη με διαβαζετε...ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ.

Μὴ μὲ διαβάζετε ὅταν δὲν ἔχετε
παρακολουθήσει κηδεῖες ἀγνώστων
ἢ ἔστω μνημόσυνα.
Ὅταν δὲν ἔχετε
μαντέψει τὴ δύναμη
ποὺ κάνει τὴν ἀγάπη
ἐφάμιλλη τοῦ θανάτου.
Ὅταν δὲν ἀμολήσατε ἀϊτὸ τὴν Καθαρὴ Δευτέρα
χωρὶς νὰ τὸν βασανίζετε
τραβώντας ὁλοένα τὸ σπάγγο.
Ὅταν δὲν ξέρετε πότε μύριζε τὰ λουλούδια
ὁ Νοστράδαμος.
Ὅταν δὲν πήγατε τουλάχιστο μιὰ φορὰ
στὴν Ἀποκαθήλωση.
Ὅταν δὲν ξέρετε κανέναν ὑπερσυντέλικο.
Ἂν δὲν ἀγαπᾶτε τὰ ζῶα
καὶ μάλιστα τὶς νυφίτσες.
Ἂν δὲν ἀκοῦτε τοὺς κεραυνοὺς εὐχάριστα
ὁπουδήποτε.
Ὅταν δὲν ξέρετε πῶς ὁ ὡραῖος Modigliani
τρεῖς ἡ ὥρα τὴ νύχτα μεθυσμένος
χτυποῦσε βίαια τὴν πόρτα ἑνὸς φίλου του
γυρεύοντας τὰ ποιήματα τοῦ Βιγιὸν
κι ἄρχισε νὰ διαβάζει ὦρες δυνατὰ
ἐνοχλώντας τὸ σύμπαν.
Ὅταν λέτε τὴ φύση μητέρα μας καὶ ὄχι θεία μας
Ὅταν δὲν πίνετε χαρούμενα τὸ ἀθῶο νεράκι.
Ἂν δὲν καταλάβατε πῶς ἡ Ἀνθοῦσα
εἶναι μᾶλλον ἡ ἐποχή μας.
ΠΡΟΣΟΧΗ
ΧΡΩΜΑΤΑ
Μὴ μὲ διαβάζετε
ὅταν
ἔχετε
δίκιο.
Μὴ μὲ διαβάζετε ὅταν
δὲν ἤρθατε σὲ ρήξη μὲ τὸ σῶμα...
Ὥρα νὰ πηγαίνω
δὲν ἔχω ἄλλο στῆθος.ΝΙΚΟΣ ΚΑΡΟΥΖΟΣ.
Δημοσιεύτηκε 21st October από τον χρήστη Andreas ANEMOS

. Να ειπωθούν όλα: ένα ποίημα του Πωλ Ελυάρ.

Να ειπωθούν όλα: ένα ποίημα του Πωλ Ελυάρ

Ο μεγάλος ποιητής, συμπαραστάτης των αγώνων του λαού μας για την ελευθερία, εισβάλλει στην ιστοσελίδα μας με ένα ποίημά του γραμμένο πριν από εξήντα χρόνια, με τίτλο Tout dire - Να ειπωθούν όλα.

Το παν είναι να ειπωθούν όλα, και μου λείπουν οι λέξεις Και μου λείπει ο καιρός, και μου λείπει το θάρρος Ονειρεύομαι ξετυλίγω στην τύχη τις εικόνες μου Εχω άσχημα ζήσει, κι έχω μάθει άσχημα να μιλώ καθαρά. Να ειπωθούν όλα για τους βράχους, τη λεωφόρο και τα λιθόστρωτα Τους δρόμους και τους διαβάτες τους τα λιβάδια και τους βοσκούς Το χνούδι της άνοιξης και τη σκουριά του χειμώνα Το κρύο και τη θέρμη συνθέτοντας ένα και μόνο καρπό Θέλω να δείξω το πλήθος και κάθε άνθρωπο χώρια Μαζί μ΄ ό,τι τον ζωντανεύει και ό,τι τον απελπίζει Και κάτω από τις ανθρώπινες εποχές κάθε τι που φωτίζει Την ελπίδα του και το αίμα του την ιστορία του και τη λύπη του Θέλω να δείξω το τεράστιο πλήθος διαιρεμένο Το πλήθος διαμοιρασμένο όπως σε κοιμητήριο Και το πλήθος πιο δυνατό απ΄ τη σκιά του την ακάθαρτη Έχοντας γκρεμίσει τους τοίχους του έχοντας νικήσει τ΄ αφεντικά του Την οικογένεια των χεριών, την οικογένεια των φύλλων Και το περιπλανώμενο ζώο χωρίς προσωπικότητα Τον ποταμό και τη δροσιά γονιμοποιά και εύφορα Τη δικαιοσύνη όρθια την εξουσία καλά φυτεμένη (1951) Απόδοση Παναγιώτης Φραντζής, με βάση τη μετάφραση του Σπύρου Τζουβέλη Tout dire Le tout est de tout dire, et je manque de mots Et je manque de temps, et je manque d΄audace Je rêve et je dévide au hasard mes images J΄ai mal vécu, et mal appris à parler clair. Tout dire les roches, la route et les pavés Les rues et leurs passants les champs et les bergers Le duvet du printemps la rouille de l΄hiver Le froid et la chaleur composant un seul fruit Je veux montrer la foule et chaque homme en détail Avec ce qui l΄anime et qui le désespère Et sous ses saisons d΄homme tout ce qui l΄éclaire Son espoir et son sang son histoire et sa peine Je veux montrer la foule immense divisée La foule cloisonnée comme un cimetière Et la foule plus forte que son ombre impure Ayant rompu ses murs ayant vaincu ses maîtres La famille des mains, la famille des feuilles Et l΄animal errant sans personnalité Le fleuve et la rosée fécondants et fertiles La justice debout le pouvoir bien planté Pouvoir Tout Dire (1951) - Paul ÉLUARD.

ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ...

Σουρεαλισμός

  Ο υπερρεαλισμός ή σουρεαλισμός ήταν ένα κίνημα που αναπτύχθηκε κυρίως στο χώρο της λογοτεχνίας αλλά εξελίχθηκε σε ένα ευρύτερο καλλιτεχνικό και πολιτικό ρεύμα. Άνθισε κατά κύριο λόγο στη Γαλλία των αρχών του 20ου αιώνα, κατά την περίοδο μεταξύ του πρώτου και δεύτερου παγκοσμίου πολέμου. Τα μέλη του αντέδρασαν σε αυτό που οι ίδιοι ερμήνευαν ως μία βαθιά κρίση του Δυτικού πολιτισμού, προτείνοντας μία ευρύτερη αναθεώρηση των αξιών, σε κάθε πτυχή της ανθρώπινης ζωής, στηριζόμενοι στις ψυχαναλυτικές θεωρίες του Φρόυντ και στα πολιτικά ιδεώδη του Μαρξισμού. Ως κύριο μέσο έκφρασης, τόσο στη λογοτεχνία όσο και στις εικαστικές τέχνες, προέβαλαν τον «αυτοματισμό», επιδιώκοντας τη διερεύνηση του ασυνείδητου, την απελευθέρωση της φαντασίας «με την απουσία κάθε ελέγχου από τη λογική» και διακηρύττοντας τον απόλυτο μη κομφορμισμό.

  Ο Μπρετόν αναγνωρίζεται ως κεντρική φυσιογνωμία και ένας από τους σημαντικότερους θεωρητικούς του κινήματος, ενώ άλλα διακεκριμένα μέλη υπήρξαν οι ποιητές Πωλ Ελυάρ, Ρενέ Κρεβέλ, Ρομπέρ Ντεσνός, Μπενζαμίν Περέ, Ροζέ Βιτράκ, όπως και οι καλλιτέχνες Μαξ Ερνστ, Μαν Ραίη, Ζαν Αρπ, Αντρέ Μανσόν και Χουάν Μιρό.

  Ο όρος σουρεαλισμός ή υπερρεαλισμός επινοήθηκε το 1917 από το Γάλλο ποιητή Γκιγιώμ Απολλιναίρ, ο οποίος τον χρησιμοποίησε χαρακτηρίζοντας το παράδοξο θεατρικό έργο του «Οι Μαστοί του Τειρεσία», ως υπερρεαλιστικό δράμα . Κατά τον Απολλιναίρ, ο όρος αυτός δηλώνει τον αναλογικό τρόπο με τον οποίο μπορεί να αποδοθεί η πραγματικότητα. Όταν λόγου χάρη ο άνθρωπος θελήσει να μιμηθεί το βάδισμα δεν εφηύρε τα μηχανικά πόδια αλλά τον τροχό. Με τον ίδιο τρόπο ερμήνευε τη συμπεριφορά του ποιητή, ο οποίος προκειμένου να μεταδώσει κάποίες ιδέες, δεν αντιγράφει τον κόσμο και τις καταστάσεις του στατικά και νατουραλιστικά, αλλά και δυναμικά, με τρόπο αναλογικό και δημιουργική φαντασία. Απολλιναίρ εισήγαγε τον όρο περισσότερο αφηρημένα, χωρίς να προτείνει μία νέα καλλιτεχνική σχολή ή θεωρία και ενδεχομένως ο σουρεαλισμός να είχε παραμείνει ένας πολύ ειδικός και ακαδημαϊκός, αν ο Αντρέ Μπρετόν δεν είχε ενσωμάτωση μετέπειτα στο υπερρεαλισμό όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που θεμελίωσαν το υπερρεαλιστικό κίνημα, όπως τις θεωρίες του Φρόυντ για τα όνειρα ή το ασυνείδητο ή κυρίως τον αυτοματισμό.

  ΣΟΥΡΕΑΛΙΣΜΟΣ: Αυτοματισμός ψυχικός, καθαρός, με τον οποίο προτίθεται κανείς να εκφράσει είτε προφορικά είτε γραπτά, είτε με οποιονδήποτε άλλο τρόπο, την πραγματική λειτουργία της σκέψης. Υπαγόρευση της σκέψης, με την απουσία κάθε ελέγχου από τη λογική, έξω από κάθε προκατάληψη αισθητική ή ηθική. Ο σουρεαλισμός στηρίζεται στην πίστη στην ανώτερη πραγματικότητα ορισμένων τύπων συσχετισμών αγνοημένων ως τώρα, στην παντοδυναμία του ονείρου. Στο διάφορο παιχνίδι της σκέψης. Τείνει να καταλύσει όλους τους άλλους ψυχικούς μηχανισμούς και να υποκατασταθεί στη θέση της στη λύση των κυριότερων προβλημάτων της ζωής.

  Ο υπερρεαλισμός γεννήθηκε στο Παρίσι και αναπτύχθηκε ως επί το πλείστον από νεαρούς ποιητές της εποχής.

  Ο υπερρεαλισμός διαμορφώθηκε όντας άρρηκτα συνδεδεμένος με το ρεύμα του ντανταϊσμού, τα μέλη του δεν χαρακτηρίζοντας από το αρνητισμό των ντανταιστών, αλλά αναζητούσαν ένα κοινωνικό όραμα και μία κατεύθυνση έκφραση απαλλαγμένη από κάθε είδους λογικά τεχνάσματα.

  Τον Ιούνιο του 1924 το κίνημα περιλάμβανε επιπλέον στους κόπους του, τους ποιητές Μπεντζαμέν Περέ, Ρομπέρ Ντεσιόν, Ροζέ Βιτράκ, Μαξ Μορίζ, Ζωρζ Λεμπούρ, Ζοζέφ Ντελτέιγ, Ζακ Μπαρόν και Ρενέ Κρεβέ. Στην πορεία  των επομένων χρόνων συνέβησαν αρκετές ανακατατάξεις, με αποχωρίσεις μελών και συμμετοχή νέων προσώπων. Στο Βέλγιο διαμορφώθηκε παράλληλα μία αυτόνομη υπερρεαλιστική ομάδα που έλαβε επίσης αναγνώριση το 1926. Μέλη της υπήρξαν οι εκδότες

  Των ντανταιστικών περιοδικών oesophage και Marie, ο ζωγράφος Ρενέ Μαγκρίτ, ο καλλιτέχνης και ποιητής ELT Messes, οι Paul Nouge, Marce Lecomte και Camille Geomans, καθώς και ο μουσικός Andre Souris. Οι Goemans και Μαγκρίτ εγκαταστάθηκαν αργότερα στο Παρίσι έχοντας αξιοσημείωτη συμβουλή στην υπερρεαλιστική ομάδα της πρωτεύουσας. Ο πρώτος που υπήρξε ο ιδρυτής μίας ομώνυμης γκαρελί όπου διοργανώνονταν υπερρεαλιστικές εκθέσεις, ενώ ο Μαγκρίτ αποτέλεσε σημαντικό εκπρόσωπο της ομάδας, συνεισφέροντας στην επιθεώρηση La Revolution surrealiste.

  Πολλοί ιστορικοί θεωρούν πάντως την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ως την αρχή της πτώσης του υπερρεαλιστικού κινήματος. Με τη λήξη του πολέμου, ο Μπρετόν επιστρέφει στο Παρίσι όπου ξεκινά ένας νέος κύκλος δραστηριοτήτων. Κύριος στόχος του είναι να αποσυνδεθεί ο υπερρεαλισμός από τον χαρακτήρα ενός απλώς αισθητικού κινήματος και να προβάλλει περισσότερο ένα ιδεολογικό περιεχόμενο. Συχνά επισημαίνει την ανάγκη του να ζει κανείς τον υπερρεαλισμό.

  Αν και είναι δύσκολο να μιλήσει κανείς για τερματισμό του υπερρεαλιστικού κινήματος, καθώς η επίδραση του σε μεταγενέστερες σχολές και κινήματα είναι συνεχής., πολλοί ιστορικοί θεωρούν την περίοδο του Β’ Παγκοσμίου πολέμου ως την αρχή του τέλους για τον υπερρεαλισμό. Ως οργανωμένο κίνημα εγκαταλείπεται οριστικά από με τον θάνατο του Αντρέ Μπρετόν το 1966.

  Ο υπερρεαλιστικός αυτοματισμός αποτελεί τη διαδικασία γραμμής ή σχεδίασης κατά την οποία ο δημιουργός λειτουργεί αυθόρμητα, προβάλλοντας τον τρόπο το ασυνείδητο, χωρίς κανένα στοιχείο αυτολογοκρισίας ή ηθικού και αισθητικού περιορισμού.

  Στο σχέδιο, η αυτόματη μέθοδος συνίσταται σε ένα είδος τυχαία μετακίνηση του πινέλου πάνω στο χαρτί. Ο Αντρέ Μανσόν φαίνεται πως ήταν από τους πρώτους χρήστες της μεθόδου, η οποία επεκτάθηκε και στην ζωγραφική με κύριως εκφραστές τους Χουάν Μιρό και Ζαν Αρπ.

ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ...

Ο θάνατος δεν θα πρέπει να μας απασχολεί, επειδή όταν εμείς υπάρχουμε, ο θάνατος δεν είναι παρών και όταν ο θάνατος είναι παρών, εμείς δεν υπάρχουμε. ► Μια φορά υπάρχουμε, δεν υπάρχει τρόπος να υπάρξουμε δυο φορές και μάλλον δεν θα υπάρξουμε ξανά ποτέ. Κι εσύ που δεν εξουσιάζεις το αύριο, αναβάλλεις τη χαρά. Και η ζωή πάει χαμένη με τις αναβολές και ο καθένας πεθαίνει απασχολημένος. ► Δεν πρέπει να καταστρέφουμε αυτά που έχουμε και να επιθυμούμε αυτά που δεν έχουμε, αλλά να θυμόμαστε πως ό,τι έχουμε ήταν αυτό που κάποτε ευχόμασταν. ► Αν θέλεις να κάνεις κάποιον πλούσιο, μην του προσθέτεις χρήματα, να του αφαιρείς επιθυμίες. ► Θα πρέπει να βρούμε με ποιον θα φάμε και θα πιούμε, πριν βρούμε τι θα φάμε και θα πιούμε. ► Τα όνειρα δεν έχουν θεία προέλευση ούτε δύναμη μαντική, αλλά προκαλούνται από σύμπτωση ειδώλων. ► Δεν είναι δυνατό να είσαι ευτυχισμένος χωρίς να είσαι σοφός, τίμιος και δίκαιος. Ούτε να είσαι σοφός, τίμιος και δίκαιος χωρίς να είσαι ευτυχισμένος. ► Έχει ο Θεός τη βούληση να εμποδίσει το Κακό αλλά δεν μπορεί;Άρα δεν είναι Παντοδύναμος. Μπορεί αλλά δεν θέλει;Τότε δεν είναι Πανάγαθος. Έχει τόσο τη βούληση, όσο και τη δύναμη να το εμποδίσει;Τότε από πού προέρχεται το Κακό; Δεν έχει ούτε τη βούληση ούτε τη δύναμη;Τότε γιατί τον λέμε Θεό; ► Σε κάθε επιθυμία, πρέπει να τίθεται το ερώτημα: τι θα μου συμβεί αν πραγματοποιηθεί αυτό που θέλω και τι αν δεν πραγματοποιηθεί;

ΑΠΟΦΘΕΓΜΑΤΑ ΤΟΥ ΔΙΟΓΕΝΗ ΤΟΥ ΚΥΝΙΚΟΥ.

Αποφθέγματα του Διογένη * Η ΦΙΛΑΡΓΥΡΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΑΚΩΝ. * ΤΑ ΧΕΡΙΑ ΣΤΟΥΣ ΦΙΛΟΥΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΤΑ ΑΠΛΩΝΟΥΜΕ ΜΕ ΤΑ ΔΑΧΤΥΛΑ ΑΝΟΙΧΤΑ. * ΤΑ ΑΞΙΟΛΟΓΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΠΟΡΟΥΝ ΝΑ ΑΓΟΡΑΣΤΟΥΝ ΜΕ ΑΣΗΜΑΝΤΑ ΠΟΣΑ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΙΘΕΤΟ. * ΜΕΤΑΞΥ ΦΙΛΩΝ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΑ. * ΣΤΗΝ ΤΥΧΗ ΝΑ ΑΝΤΙΣΤΕΚΕΣΑΙ ΜΕ ΤΟ ΘΑΡΡΟΣ, ΣΤΟΝ ΝΟΜΟ ΜΕ ΤΗ ΦΥΣΗ, ΣΤΑ ΠΑΘΗ ΜΕ ΤΗ ΛΟΓΙΚΗ. * Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΛΥΤΕΡΗ ΣΥΣΤΑΤΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ. * ΟΙ ΚΑΛΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΕΙΝΑΙ ΟΜΟΙΩΜΑΤΑ ΘΕΩΝ. * Ο ΕΡΩΣ ΕΙΝΑΙ ΑΣΧΟΛΙΑ ΑΡΓΟΣΧΟΛΩΝ. * ΑΘΛΙΟΣ ΣΤΗ ΖΩΗ ΕΙΝΑΙ ΕΝΑΣ ΦΤΩΧΟΣ ΓΕΡΟΣ. * ΑΠ’ ΤΑ ΑΓΡΙΑ ΘΗΡΙΑ ΤΟ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟ ΔΑΓΚΩΜΑ ΤΟ ΚΑΝΕΙ Ο ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΣ, ΑΠΟ ΤΑ ΗΜΕΡΑ Ο ΚΟΛΑΚΑΣ. * Η ΚΟΙΛΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΡΥΒΔΗ ΤΗΣ ΖΩΗΣ. * Η ΖΩΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟ, ΑΛΛΑ ΤΟ ΝΑ ΖΕΙΣ ΚΑΚΑ. * ΟΙ ΟΜΟΡΦΕΣ ΕΤΑΙΡΕΣ ΕΙΝΑΙ ΣΑΝ ΤΟ ΘΑΝΑΤΗΦΟΡΟ ΠΙΟΤΟ. * ΤΟ ΚΕΡΔΟΣ ΑΠΟ ΤΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΕΙΝΑΙ ΝΑ ΕΙΣΑΙ ΕΤΟΙΜΟΣ ΝΑ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΖΕΙΣ ΟΤΙΔΗΠΟΤΕ ΣΟΥ ΤΥΧΕΙ. * Ο ΗΛΙΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΠΑΤΟΥΣ, ΟΜΩΣ ΔΕΝ ΜΟΛΥΝΕΤΑΙ. * ΟΙ ΔΟΥΛΟΙ ΕΙΝΑΙ ΥΠΟΤΑΓΜΕΝΟΙ ΣΤΟΥΣ ΑΦΕΝΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΙΣΧΡΟΙ ΣΤΙΣ ΕΠΙΘΥΜΙΕΣ ΤΟΥΣ. * ΟΙ ΕΡΩΤΕΥΜΕΝΟΙ ΑΝΤΛΟΥΝ ΤΗΝ ΗΔΟΝΗ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΤΥΧΙΑ. * Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΚΟΣ ΓΙΑΤΙ ΟΤΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΔΕΝ ΤΟΝ ΚΑΤΑΛΑΒΑΙΝΟΥΜΕ. * Η ΜΟΡΦΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΝΕΟΥΣ ΕΙΝΑΙ ΣΥΝΕΣΗ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΜΕΓΑΛΟΥΣ ΠΑΡΗΓΟΡΙΑ, ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΦΤΩΧΟΥΣ ΠΛΟΥΤΟΣ ΚΑΙ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΠΛΟΥΣΙΟΥΣ ΣΤΟΛΙΔΙ. * Η ΑΣΚΗΣΗ ΕΙΝΑΙ ΨΥΧΙΚΗ ΚΑΙ ΣΩΜΑΤΙΚΗ. * ΧΩΡΙΣ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΤΙΠΟΤΕ ΔΕΝ ΜΠΟΡΟΥΜΕ ΝΑ ΚΑΤΑΦΕΡΟΥΜΕ, ΕΝΩ ΜΕ ΤΗΝ ΕΞΑΣΚΗΣΗ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΞΕΠΕΡΑΣΤΕΙ ΚΑΘΕ ΕΜΠΟΔΙΟ. * ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΠΙΛΕΓΟΥΜΕ ΟΧΙ ΤΟΥΣ ΑΧΡΗΣΤΟΥΣ ΚΟΠΟΥΣ, ΑΛΛΑ ΑΥΤΟΥΣ ΠΟΥ ΕΠΙΒΑΛΛΕΙ Η ΦΥΣΗ ΓΙΑ ΝΑ ΖΟΥΜΕ ΕΥΤΥΧΙΣΜΕΝΑ. * ΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΔΥΣΤΥΧΟΥΝ ΕΞΑΙΤΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΟΗΣΙΑΣ ΤΟΥΣ. * ΟΠΩΣ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΝΑ ΖΟΥΝ ΜΕ ΗΔΟΝΕΣ, ΕΝΟΧΛΟΥΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΛΛΕΙΨΗ ΤΟΥΣ, ΕΤΣΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΣΥΝΗΘΙΣΕΙ ΣΤΟΝ ΑΝΤΙΘΕΤΟ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ, ΠΕΡΙΦΡΟΝΟΥΝ ΤΙΣ ΗΔΟΝΕΣ. * Ο ΥΠΕΡΤΑΤΟΣ ΤΡΟΠΟΣ ΖΩΗΣ ΕΙΝΑΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ. * ΧΩΡΙΣ ΤΟΝ ΝΟΜΟ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΥΠΑΡΞΕΙ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ. * Η ΕΥΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΑΓΩΓΗ, Η ΚΑΛΗ ΦΗΜΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΣΤΟΛΙΔΙΑ ΠΟΥ ΣΥΓΚΑΛΥΠΤΟΥΝ ΤΗΝ ΚΑΚΙΑ. * Η ΜΟΝΗ ΣΩΣΤΗ ΠΟΛΙΤΕΙΑΚΗ ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΕΙΝΑΙ ΑΥΤΗ ΠΟΥ ΡΥΘΜΙΖΕΙ ΤΟ ΣΥΜΠΑΝ. * ΟΙ ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΕΙΝΑΙ ΚΟΙΝΕΣ ΓΙΑ ΟΛΕΣ. * Η ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ, Η ΜΟΥΣΙΚΗ, Η ΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΡΟΜΟΙΑ ΕΙΝΑΙ ΑΧΡΗΣΤΑ ΚΑΙ ΜΗ ΑΝΑΓΚΑΙΑ. Διαβάστε περισσότερα: http://www.pare-dose.net/?p=2464#ixzz1SxypCF8t

ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ Ο ΣΚΟΤΕΙΝΟΣ.

Βιογραφικά στοιχεία Γεννήθηκε στην Έφεσο κατά το 544 π.Χ.. Ο θάνατός του δεν έχει ορισθεί επακριβώς. Αν λάβουμε όμως υπ' όψιν ότι η ακμή του συμπίπτει με την 69η Ολυμπιάδα (504 π.Χ.-501 π.Χ.) και έζησε 60 έτη μπορούμε να δεχθούμε ότι ο θάνατός του συνέβη το 484 π.Χ.. Πατέρας του αναφέρεται ο Βλύσων (ή Βλόσων) ή Ηράκων. Ανήκε στο γένος των Ανδροκλειδών, εκείνων δηλαδή που υπό την Αρχηγία του Ανδρόκλου, του γιου του Βασιλέα των Αθηνών Κόδρου, εξορμήσθηκαν από την Αθήνα και έκτισαν στην Ιωνία (Μικρά Ασία) την Έφεσο. Οι περί του βίου του όμως αναφερόμενες ειδήσεις είναι πολύ λίγες. Κατά τον Διογένη Λαέρτιο ο Ηράκλειτος υπήρξε από παιδικής του ηλικίας άξιος θαυμασμού. Αν και δεν υπήρξε κανενός άλλου μαθητής επαναλάμβανε ότι είχε ρωτήσει τον εαυτόν του και είχε μάθει τα πάντα από τον εαυτό του. Από δε τα διασωθέντα αποσπάσματα του έργου του φαίνεται ότι γνώριζε πολύ καλά σχεδόν όλα τα συγγράμματα των προγενεστέρων φιλοσόφων, των επικών και ελεγειακών ποιητών καθώς και όλες τις ιστορικές συγγραφές που κυκλοφορούσαν στην εποχή του στην Ιωνία. Η εποχή του είναι μεταβατική και σηματοδοτείται από μεγάλες κοινωνικές πολιτικές και οικονομικές αλλαγές. Η φιλοσοφία του αντιμετωπίζει κριτικά τις εξελίξεις της εποχής του και παίρνει αποστάσεις τόσο από τη μυθική παράδοση όσο και από τη νέα κοινωνία που ανατέλει. [Επεξεργασία] Έργο Ο Ηράκλειτος σε λεπτομέρεια της Σχολής των Αθηνών του Ραφαήλ. Από τα λιγοστά αποσπάσματα που έχουν διασωθεί φαίνεται πως ο χαρακτήρας του γραπτού έργου του είναι αποφθεγματικός. Η δομή και η σύνθεση των αφορισμών του είναι λεπτομερειακά επεξεργασμένη και το ύφος του αινιγματικό. Αυτός είναι άλλωστε ο βασικός λόγος για τον οποίο αποκλήθηκε «σκοτεινός». 1.Ο βασιλιάς στον οποίο ανήκει το δελφικό μαντείο ούτε λέγει ούτε κρύπτει αλλά δίνει σημάδια. 2.Δεν μπορείς να μπεις στο ίδιο ποτάμι για δεύτερη φορά. Χαρακτηρίζοντας με αυτόν τον τρόπο το έργο του ο Ηράκλειτος υποδεικνύει ότι δεν αποκαλύπτει τη σκέψη του με άμεσο τρόπο, ούτε όμως επιχειρεί να παραπλανήσει τους ακροατές του. Παρέχει τα σημάδια, τα οποία εκείνοι καλούνται να εννοήσουν με τον ορθό τρόπο. Η φιλοσοφία του, πάλι με τα λόγια του ίδιου, δεν είναι μια αυθαίρετη και υποκειμενική κατασκευή αλλά μια έκφραση του λόγου που διέπει τα πάντα, όσο και αν μένει απρόσιτος στους πολλούς. Η δυσκολία κατανόησης του λόγου του δεν οφείλεται επομένως σε δική του ιδιορρυθμία,αλλά στην αδυναμία των πολλών να εννοήσουν όχι τα λόγια του αλλά τον ίδιο τον «λόγο». Στον Ηράκλειτο η έννοια λόγος έχει πολλές σημασίες και εννοιακές αποχρώσεις. Σημαίνει ομιλία (προφορικός λόγος) αλλά και ρυθμιστική αρχή που διέπει το σύνολο της πραγματικότητας και συνδέει με σχέσεις αναλογίας τα πάντα. Επομένως, εδώ ο λόγος είναι η αιώνια καθολική σχέση που ρυθμίζει την πραγματικότητα, όπως αυτή εκφράζεται γλωσσικά. Μέλημα του φιλόσοφου είναι η αφύπνιση των ανθρώπων και η καθοδήγησή τους προς την ομολογία, προς τη λογική σκέψη που καθορίζει και συνδέει τη βαθύτερη φύση των πραγμάτων. Με αυτόν τον τρόπο διακρίνει την «πολυμάθεια» από την ουσιαστική και βαθειά γνώση των πραγμάτων. [Επεξεργασία] Κοσμολογία Ο κόσμος για τον Ηράκλειτο δεν είναι αποτέλεσμα δημιουργίας ή γένεσης, αλλά προϋπάρχει προαιώνια και περιγράφεται ως ζωντανή φωτιά, η οποία εναλλάξ δυναμώνει και εξασθενεί, χωρίς ποτέ να σβήνει εντελώς. Το αείζωον πυρ διανύει μια κυκλική τροχιά κατά την οποία μεταλλάσσεται σε θάλασσα, κατόπιν σε γη, για να ακολουθήσει η αντίστροφη διαδικασία μεταλλαγής της γης σε θάλασσα και της θάλασσας σε φωτιά. Το πυρ του Ηράκλειτου είναι μια κοσμολογική σταθερά που αέναα κινείται και μεταμορφώνεται. Η διαρκής κίνηση και μεταβολή αποτελεί το θεμελιώδες χαρακτηριστικό της πραγματικότητας, το οποίο εξέφρασε ο φιλόσοφος με την εικόνα ενός ποταμού που παραμένει ίδιος, ενώ το νερό που κυλάει μέσα του αλλάζει διαρκώς. Αντίθετα με τους οπαδούς του, τους αποκαλούμενους Ηρακλείτειους, ο φιλόσοφος μάλλον δεν πίστευε σε μια καθολική ροή και μεταβολή, αλλά επέμενε στη σύνδεση αυτής της μεταβολής με σταθερές παραμέτρους. Η παροιμιώδης φράση που χαρακτηρίζει τη φιλοσοφία του Ηρακλείτου: "Τα πάντα ρει, μηδέποτε κατά τ'αυτό μένειν" Σε ό,τι αφορά στα αντίθετά του, με χαρακτηριστικό παράδειγμα το «τα ψυχρά θερμαίνονται, τα θερμά ψύχονται, τα υγρά ξηραίνονται, τα ξηρά υγραίνουν», υποδεικνύει ότι οι φαινομενικά αντίθετες καταστάσεις, τάσεις και δυνάμεις, συνδέονται με μια συνεκτική σχέση αρμονίας. Η σχέση των αντιθέτων του δεν εκφράζεται μόνον μέσω του κοινού λόγου, αλλά και ως «πόλεμος» -μια άλλη όψη της αρμονίας, μια κοσμική σταθερά που διέπει τα αντίθετα και παράγει διαρκώς μέσω συγκρούσεων νέες ισορροπίες. Η χρήση του όρου πόλεμος («πόλεμος πατήρ πάντων» είναι ένα επίσης από τα γνωστά ρητά του) συνδέεται στην ουσία με το «τα πάντα ρει» καθώς τα πάντα στον Κόσμο είναι σε συνεχή κίνηση και διεργασία = σε πόλεμο. Ο Ηράκλειτος, πιστός στο «τα πάντα ρει» υπενθύμιζε ότι «δεν μπορείς να μπεις 2 φορές στον ίδιο ποταμό» επειδή ανά πάσα στιγμή ο ποταμός αλλάζει, οπότε ποτέ δεν είναι ο ίδιος ποταμός. Επίσης υποστήριζε ότι η πρωταρχική ουσία στον Κόσμο είναι η ενέργεια (το πυρ). Σήμερα, μετά την πειραματική επιβεβαίωση της θεωρίας του Άλμπερτ Αϊνστάιν γνωρίζουμε βέβαια ότι αυτό είναι αλήθεια και ότι η ύλη και η ενέργεια είναι το ίδιο πράγμα σε διαφορετική κατάσταση.

ΣΤΕΛΙΟΣ ΡΑΜΦΟΣ

Ο κόσμος απαιτεί: «Ζητήστε μια συγγνώμη, τιμωρήστε κάποιον» Τρίτη, 05 Ιούλιος 2011 Στέλιος Ράμφος Προσηνής, ευγενής, άμεσος, ο φιλόσοφος και στοχαστής Στέλιος Ράμφος απέχει πολύ από την εικόνα του κλειστού και μονήρους διανοητή. Είχε φτάσει πρώτος στο ραντεβού, μια μέρα με πολλή ζέστη στην Αθήνα, και μας περίμενε. Βρισκόμαστε λίγες μέρες μετά τον ανασχηματισμό και την ψήφο εμπιστοσύνης που πήρε η κυβέρνηση, και λίγες μέρες πριν από τη συζήτηση στη Βουλή για το Μεσοπρόθεσμο και τον εφαρμοστικό νόμο. Η κουβέντα δεν άργησε να ξεκινήσει. Πάντα υπό το πρίσμα της κατανόησης και της ερμηνείας των συλλογικών πολιτισμικών συμπεριφορών αυτού του έθνους – αυτό με το οποίο καταπιάνεται σ’ όλη του τη ζωή ο Στέλιος Ράμφος. Και πάντα κουβαλώντας όλη εκείνη την παράδοση των ανθρώπων της γενιάς του, που αφηγούνται μ’ έναν δικό τους τρόπο τα πράγματα και ξεκινούν από πολύ πίσω για να φτάσουν στο σήμερα. Στο τραπέζι, μαζί μας, και η… κρίση. Κοινωνική, πολιτική, οικονομική. «Aν δεν καταλάβουμε καλά τη θρησκευτική μας παράδοση, δεν μπορούμε να ερμηνεύσουμε τα βαθύτερα προβλήματα της κοινωνίας μας. Θα σας πω ένα παράδειγμα πολύ χονδρικό: βγαίνει ένας Αμερικανός και λέει ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρόβλημα ανταγωνιστικότητας. Βγαίνει ένας άλλος και λέει ότι το πρόβλημα της Ελλάδας είναι πρόβλημα παραγωγικότητας. Πράγματι, βλέπουμε ότι υστερούμε σ’ αυτό, γιατί η κρίση μάς απέδειξε ότι τρώμε πολύ περισσότερα απ’ όσα παράγουμε. Αυτό έχει μία καταγωγή βαθύτερη. Πρώτον εμείς σαν λαός δεν παρήγαμε ποτέ. Ημασταν έμποροι, ενδιάμεσοι. Κι όχι μόνο εμείς, αλλά όλοι οι ορθόδοξοι ανατολικοί λαοί, συν το γεγονός ότι δεν έχουμε κάποια εμπιστοσύνη και πίστη για τη ζωή σ’ αυτόν τον κόσμο. Εχουμε μια βαθύτερη πίστη και εμπιστοσύνη για τον άλλον κόσμο. Και το κυριότερο: το πρόβλημα το ανθρώπινο έχει την αρχή του -θρησκευτικά- και τη λύση του στο παρελθόν. Με την έννοια ότι όλα κρίθηκαν στην ιστορία του Αδάμ και της Εύας. Τότε έγινε η αμαρτία, τότε έγινε η πτώση, και αν θα ξαναμοιάσουμε στην αρχική στιγμή, θα σωθούμε. Αυτομάτως όταν είναι μια ψυχή στραμμένη προς τα πίσω, δεν σκέφτεται ποτέ την παραγωγή. Δεν έχει νόημα το παράγειν. Αυτό είναι καθηλωτικό. Σκεφτείτε ότι στη Ρωσία χρειάστηκε ο σταχανοφισμός κάποια περίοδο, ώστε συμβολικά να μπορέσει να αντιπαραταχθεί σ’ αυτό το βάλτωμα των ψυχών. Εχει μεγάλη σημασία να το καταλάβουμε αυτό», λέει με πάθος. «Στον Νότο δεν έχουν μέσα στα κοσμοείδωλά τους τη συνθήκη του μέλλοντος. Για μας το μέλλον είναι η επιστροφή στο παρελθόν», προσθέτει. Και από τη φιλοσοφική ανάλυση, περνάει στο γνωστό, στο σημερινό παράδειγμα. «Προχθές, η συζήτηση ήταν πότε ήρθε η δημοκρατία, αντιπροχθές ήταν η αποστασία… Δηλαδή, όλα έχουν να κάνουν με σκιές ή με λάμψεις του παρελθόντος οι οποίες έρχονται μπροστά στη ζωή και ανάλογα τοποθετούμαστε». Και συνεχίζει με μια επισήμανση που φανερώνει το σφαιρικό του ενδιαφέρον για όλες τις εκφάνσεις της πολιτιστικής ζωής και της πολιτισμικής έκφρασης: «Το ενδιαφέρον, και το πικρό παράλληλα, είναι ότι κρίμα που δεν έχουν γίνει αντιληπτά αυτά τα θέματα της κουλτούρας μας, ώστε να κάνουμε μια λογοτεχνία που θα βοηθούσε. Ενώ έχουμε καλούς συγγραφείς, δεν έχουμε την κλάση των συγγραφέων που ψάχνουν την ψυχή ενός λαού. Αυτό που πήγε να γίνει στα μέσα του 19ου αιώνα στη Ρωσία και όταν έγινε αυτή η καταβύθιση στην ψυχή των λαών, κι έδωσε τεράστια λογοτεχνία». – Μα και η λογοτεχνία και οι λογοτέχνες είναι μέρος αυτής της κοινωνίας… – Βεβαίως. Ενώ έχουμε καλούς συγγραφείς, επειδή η κοινωνία δεν έχει πάρει στα σοβαρά τον εαυτό της και προσπαθεί να βγει απ’ τα αδιέξοδά της είτε γυρνώντας πίσω είτε μιμούμενη, το μεγάλο πρόβλημα που είναι η ψυχή δεν έχει τεθεί. Ο Εμφύλιος δεν έχει δώσει, από πλευράς ψυχικών αναλύσεων, τους καρπούς που έπρεπε. Γιατί ακόμη δεν έχουμε εμβαθύνει στο θέμα του διχασμού. Πριν από τον Εμφύλιο υπήρχε διχασμός. Μετά τον Εμφύλιο υπήρχε διχασμός. Η ζωή μας είναι συνυφασμένη με μια διαίρεση. Ο Στέλιος Ράμφος δέχεται όλες τις ερωτήσεις, είναι έτοιμος να εξηγήσει τις οποιεσδήποτε απορίες και την ίδια στιγμή ο συνομιλητής του κάνει ένα ιδιωτικό σεμινάριο για το πώς ο δυτικός άνθρωπος αποδέχθηκε την ιστορικότητά του, ανέλαβε τις ευθύνες του, ωρίμασε – μια διαδικασία που οδήγησε στην Αναγέννηση, στον Διαφωτισμό. «Ο Διαφωτισμός δεν έφερε μόνο τη Λογική. Eφερε και την κρίση διά του παραλογισμού της Λογικής. Η μεγάλη συνεισφορά του Καντ είναι ότι ήταν ο μεγάλος αναλυτής των παραλογισμών της Λογικής». Είναι αδιέξοδος ο δρόμος του «όχι» της Αριστεράς Ο Στέλιος Ράμφος παρατηρεί, παρακολουθεί και σχολιάζει ό,τι γίνεται στην κοινωνία και την πολιτική, σε όλη του τη ζωή, παρ’ ότι απέχει από την πολιτική ένταξη από την ηλικία των 23 ετών. Από φοιτητής ήταν μέλος της ΕΔΑ και βασικό στέλεχος του περιοδικού «Πανσπουδαστική». «Τελείωσα με την Αριστερά από τα 23 μου. Πριν φύγω για το Παρίσι. Με το τέλος του 4ου Πανσπουδαστικού Συνεδρίου, το επόμενο πρωί υπέβαλα την παραίτησή μου. Γιατί δεν άντεχα την άρνηση. Γιατί ο δρόμος του “όχι”, ο δρόμος που δυσκολεύεται να λάβει υπόψη την ψυχή, είναι αδιέξοδος». Τους παλιούς του συνοδοιπόρους, που παρέμειναν στην Αριστερά τα επόμενα χρόνια, δεν τους εντάσσει σ’ αυτό το πλαίσιο αρνητικότητας, «γιατί όλοι έχουν μια θετική συνεισφορά. Η δική μου η γενιά δεν κρατήθηκε στην Αριστερά αρνητικά». Τον ρωτάω αν έχει περάσει από την πλατεία Συντάγματος. «Εχω περάσει. Θεωρώ ότι το Σύνταγμα εξαντλείται στη σύναξη ανθρώπων που διαδηλώνουν ελεύθερα την έλλειψη εμπιστοσύνης τους. Δεν έχει προοπτική, έχει όμως δυναμική… Και υπ’ αυτήν την έννοια, έδωσε ήδη καρπούς τις προηγούμενες εβδομάδες. Απλώς δεν ελήφθη καλά το μήνυμα, που είναι παράδειγμα και νόημα. Αυτό είναι όλο. Δεν διεκδικούν εξουσία αυτοί οι άνθρωποι, αμφισβητούν ότι αυτό το πράγμα μπορεί να βγάλει τον τόπο από εκεί που βρίσκεται, με τα μυαλά που έχει. Υπό αυτό το πρίσμα, η μαζική παρουσία των εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων έχει ενδιαφέρον, γιατί είναι μια πραγματική πολιτική πίεση. Μέχρι εκεί, προς το παρόν, μπορούμε να δούμε τη συνεισφορά αυτών των εκδηλώσεων, και υπ’ αυτήν την έννοια βάζει κανείς ένα “συν”. Εκείνο που ζητείται, άναρθρα ίσως, είναι “ζητήστε μια συγγνώμη”, “τιμωρήστε κάποιον”! Ο κόσμος τι ζητάει; Ζητάει να συμμετάσχει ο διαχειριστής των πραγμάτων στον πόνο του. Να πει την αλήθεια! Δεν είναι δυνατόν αυτή η κρίση να περνάει χωρίς να έχει ειπωθεί η αλήθεια! Οσο λοιπόν σωστά ή αναγκαία μέτρα μπορεί να γράφονται στα μνημόνια τόσο θα αναιρούνται όταν λείπει η αλήθεια». – Αν ειπωθεί η αλήθεια, θα καμφθεί η άρνηση; – Τουλάχιστον θα καμφθεί η πηγή που την τροφοδοτεί. Κάθε γεγονός έχει δύναμη από την ηθική ή την επιχειρηματολογική του δικαίωση. Οσο αφαιρείται το επιχείρημα που το δικαιώνει τόσο αυτό αδυνατίζει. Η πολιτική της μερικότητας βασίζεται σε μια επιχειρηματολογία αυτοδικαιώσεως. Η πολιτική της ενότητας βασίζεται σε μια επιχειρηματολογία αυταπαρνήσεως. Με τη συμπεριφορά αυτοδικαιώσεως, ο απέναντι θα θελήσει επίσης να αυτοδικαιωθεί. Και θα φτάσουμε στο φαινόμενο ότι «η δημοκρατία ήρθε το ’81 κι όχι το ’74». Να δώσουν το παράδειγμα όσοι ήσαν στα πράγματα αυτά τα χρόνια – Σήμερα υπάρχει διχασμός στην κοινωνία; – Μα βέβαια. Οι ευτελείς ανάγκες συναινέσεων βλέπουμε ότι δεν γίνονται. Πρέπει να καταλάβουμε ποιοι είναι οι λόγοι για τους οποίους αισθάνεται άνετα η ελληνική ψυχή μέσα στον διχασμό. – Εσείς τους έχετε εντοπίσει; – Εχω μια εικόνα, χωρίς να είναι βέβαιο ότι είναι η σωστή. Πιστεύω ότι η κουλτούρα μας, όπως λένε οι ανθρωπολόγοι και οι ιστορικοί, είναι μια κουλτούρα κατακερματισμού, δηλαδή μικρών ενοτήτων -οικογένεια, χωριό, μικρή πόλη κ.λπ.-, η οποία δεν διευκολύνει την ατομική ωρίμανση και η οποία ταυτοχρόνως είναι συνδεδεμένη και κρατάει τη συνοχή της πάντοτε με όρους συναισθήματος, πράγμα που εμποδίζει τους όρους καθολικότητας. Ποιοι είναι οι όροι καθολικότητας; Ο Λόγος. Δηλαδή, το μεγάλο κεκτημένο που μας έφερε ο Διαφωτισμός ήταν η λογική. Το μεγάλο τίμημα που έφερε ο Ρομαντισμός ήταν η μερικότητα. Εμείς ποτέ δεν προσχωρήσαμε στον Λόγο. Επομένως τι μας μένει; Η διαίρεση. Αρα αυτό είναι πολύ εύκολο να εκφραστεί: επειδή δεν έχουμε εσωτερική ωρίμανση να πάρουμε από μόνοι μας την εικόνα του εαυτού μας, την παίρνουμε από τον εχθρό μας ή από το θύμα μας. – Δηλαδή αισθανόμαστε εμείς καλά με την εικόνα μας, όταν έχουμε απέναντί μας κάποιον με τον οποίο είμαστε σε σύγκρουση ή τον μισούμε; – Βεβαίως. Και τώρα η αδυναμία του καθολικού μεταβάλλεται σε βαθιά αρρώστια. Εχουμε αδυναμία να αγκαλιάσουμε καθολικά. Αυτό το βλέπουμε και σε άλλα επίπεδα: στο ρουσφέτι, στη δομή του κράτους, στον συνδικαλισμό, στο πελατειακό σύστημα, σε όλα αυτά τα φαινόμενα που είναι φαινόμενα διασπάσεως. Είναι φαινόμενα μερικοτήτων. Εάν αυτό μπορούσε να αντιμετωπιστεί, θα ξεπερνούσαμε την κρίση. Ενα παράδειγμα πολύ χαρακτηριστικό: βλέπουμε την αντιπολίτευση, η οποία προσπαθεί να κάνει ό,τι μπορεί για να μη συναινέσει. Επικαλούμενοι λάθη που γίνονται, λένε δεν θα συναινέσουμε σε λάθη. Ομως το μεγαλύτερο λάθος που γίνεται είναι το «δεν θα συναινέσουμε». – Διακρίνετε κάποια διέξοδο; Υπάρχει ελπίδα να αντιστραφεί αυτό το κλίμα; – Πιστεύω ότι αυτή η περίσταση είναι μια καλή, αλλά δύσκολη ευκαιρία. Θεωρώ ότι πρέπει να πάμε όπου είναι να πάμε, μέσα από αυτό που είμαστε. Δεν μπορούν να γίνουν βιασμοί. Ποια χειρονομία θα ήταν η ενδεδειγμένη; Αυτό που ζητάει ο κόσμος, μέσα σ’ αυτή την κρίση της γενικής αναξιοπιστίας που βρέθηκε, συνοψίζεται σε δύο λέξεις: παράδειγμα και νόημα. Το ένα είναι να πείσουν αυτοί οι άνθρωποι που τις τελευταίες δεκαετίες με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είχαν τα πράγματα στα χέρια τους, συμμετέχοντας στον κοινό πόνο. Μια τέτοια κίνηση θα έχει λογική και πολύ αίσθημα. Ο λαός θα το εισπράξει σαν συμμετοχή στην οδύνη του. Και το δεύτερο, νόημα. Δηλαδή, δικαιοσύνη. Τι θα έχει γίνει τότε; Θα υπάρχει κίνηση εσωτερικής επικοινωνίας και επαφής με τους ανθρώπους. Ο,τι και να γίνει σήμερα, τα μέτρα και οι πρωτοβουλίες που προσπαθούν να πάρουν θα μειονεκτούν γιατί δεν θα υπάρχει συμπαράσταση. Ακόμα κι αν γίνουν εκλογές, εάν έρθει η αντιπολίτευση στα πράγματα, κι αν έχει δίκιο, επειδή ακριβώς κι αυτή θα στερείται της εμπιστοσύνης του λαού, πάλι θα ναυαγήσει. Επομένως προέχει η συναίνεση, πάση θυσία. Πάση θυσία… – Θα ήταν παράδειγμα αυτό; – Βεβαίως. Θα ήταν παράδειγμα, και παράδειγμα κρίσιμο. – Τόση ώρα μόνο ζοφερές εικόνες περιγράφετε. Την ελπίδα σας δεν βλέπω… – Πιστεύω ότι η κατανόηση είναι η αφετηρία κάθε ελπίδας. Το ακατανόητο είναι η απελπισία. Αν σ’ αυτά που λέω υπάρχει μια δόση αληθείας, τότε νομίζω ότι μπορούμε να ελπίζουμε, υπό την έννοια ότι φαίνεται φως. Η απελπισία αρχίζει όταν «δεν βλέπω». Η απελπισία δεν έχει να κάνει με το «βλέπω, αλλά δεν είμαι «διατεθειμένος». Ε, θα γίνει κάποιος άλλος διατεθειμένος! Γι’ αυτό επιμένω: πρέπει να το καταλάβει η αντιπολίτευση. Πρέπει να συναινέσει, διατηρώντας όλες της τις επιφυλάξεις. Αλλά θα έχει κερδίσει το ουσιώδες: τον συμβολικό και βαθύ παραδειγματικό χαρακτήρα μιας συμφωνίας, γιατί τότε θα γίνει κοινός ο σκοπός. Τι θέλω να πω: τι εμποδίζει κάθε φορά ν’ αποκτήσει ένας σκοπός καθολικότητα; Εμποδίζει στο μέτρο που είναι πρακτικός και δεν μας δίνει ταυτότητα. – Δηλαδή; – Τώρα έχουμε μια κρίση εμπιστοσύνης, που έχει οδηγήσει σε μια τρομακτική απώλεια αυτοπεποίθησης. Εχουμε έναν λαό που έχει σηκώσει τα χέρια ψηλά κι έχει παραδοθεί. Λέει ότι η Ελλάδα δεν υπάρχει πια. Επομένως αυτή τη στιγμή ενδιαφέρουν πρακτικά μέτρα που έχουν ταυτότητα, δηλαδή που έχουν προοπτική. Αυτά τα μέτρα είναι άλλης τάξεως από τη σωστή, αριθμολογική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Τότε, σε επίπεδο αισθήματος, θα υπάρξει -έστω για μικρό διάστημα- η καθολικότητα. Τι έγινε το ’40; – Και η ελάσσων αντιπολίτευση; – Η ελάσσων αντιπολίτευση δεν έχει μάθει στη θετικότητα. Δεν έχει μάθει να αντιπολιτεύεται θετικά. Εχει μάθει να αντιπολιτεύεται μόνο καταστροφικά. Αυτό είναι που την κρατάει μονίμως αντιπολίτευση. Γιατί η ζωή έχει ανάγκη από «ναι».

ΕΡΙΧ ΦΡΟΜ

Προσανατολισμός του ατόμου Ο Εριχ Φρομ όρισε τον χαρακτήρα ως “μια σταθερή δομή διοχέτευσης των ανθρώπινων ενεργειών στις διαδικασίες αφομοίωσης και κοινωνικοποίησης του ατόμου” και διαφοροποίησε πέντε τύπους χαρακτήρα παίρνοντας ως βάση τον προσανατολισμό του ατόμου για την ικανοποίηση των υποκειμενικών του αναγκών μέσα στα πλαίσια του δεδομένου περιβάλλοντος στο οποίο ζει και λειτουργεί. Έτσι έχουμε συγκεκριμένα: - Το άτομο με προσανατολισμό αποδοχής πιστεύει ότι όλες του οι ανάγκες και επιθυμίες μπορούν να ικανοποιηθούν από εξωγενείς πηγές. Στηρίζεται στην εξουσία για άντληση γνώσης και βοήθειας και στους ανθρώπους για τη γενικότερη στήριξη της ατομικής του υπαρξιακής οντότητας. - Ο προσανατολισμός εκμετάλλευσης ωθεί το άτομο σε βίαιη απόκτηση αυτών που επιθυμεί με επιβολή στους άλλους. Στις ερωτικές του σχέσεις αισθάνεται γοητευμένος μόνο όταν “κλέβει” από κάποιον το ταίρι του, ενώ στον κόσμο των ιδεών οικειοποιείται το έργο των άλλων παρουσιάζοντάς το ως δικό του έργο. - Το άτομο με έντονη αίσθηση φιλαργυρίας ή τσιγγουνιάς αναλώνει τις δραστηριότητές του στη συλλογή και παθολογική φύλαξη των “αποκτημάτων” του (όχι μόνο των υλικών αγαθών και χρημάτων) αλλά και των σκέψεων, συναισθημάτων και άλλων συμβολικών αξιών και εννοιών. - Το άτομο με προσανατολισμό του “μάρκετινγκ” θεωρεί τις ικανότητές του ως “εμπόρευμα για πώληση ή αγορά” και ενώ διακατέχεται από ένα μόνιμο συναίσθημα ανασφάλειας και άγχους διαπραγματεύεται ασταμάτητα την αγοραπωλησία αναγκών, επιθυμιών ή μέσων ικανοποίησής τους. - Σε αντίθεση με τους προηγούμενους, μη παραγωγικούς τύπους χαρακτήρα, ο τύπος του παραγωγικού προσανατολισμού αναφέρεται στον άνθρωπο με την ικανότητα να χρησιμοποιεί τις δυνάμεις του παραγωγικά και δημιουργικά. Το άτομο που διαθέτει τέτοιο τύπο χαρακτήρα δεν είναι απαραίτητο να γίνει μεγάλος επιστήμονας ή καλλιτέχνης. Ο Φρομ πίστευε ότι ο παραγωγικός χαρακτήρας δίνει στον άνθρωπο την ικανότητα να σκέφτεται ανεξάρτητα, να ικανοποιεί τις αισθήσεις του χωρίς άγχος, να χαίρεται τις ομορφιές της ζωής, τη φύση και τις τέχνες –με άλλα λόγια- να απολαμβάνει αυτήν την τόσο εφήμερη ζωή μας.

Συνέντευξη στο Rocking.gr

Συνέντευξη στο Rocking.gr: "Η Τέχνη πρέπει από μόνη της να είναι ανατρεπτική. Μπορείς να ανεβάσεις το πνευματικό ή το αισθητικό επίπεδο ανθρώπων, να δουν την καθημερινότητά τους αλλιώς. Ειδάλλως δεν υπάρχει η Τέχνη, είναι νεκρή."

Η εύγλωττα ένοχη αποσιώπηση Tου Χρηστου Γιανναρα Το έγκλημα της «έσχατης προδοσίας» προτού να είναι νομικός καταλογισμός, είναι πράξη - συντελεσμένη, κοινωνικά πιστοποιούμενη. Αν σκοπιμότητες επιβάλλουν να μη λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, δεν σημαίνει ότι μπορούμε και να εξαλείψουμε τα πράγματα, τα πεπραγμένα της έσχατης προδοσίας. Προδοσία θα πει: προδίδω, παραδίδω, καταδίδω φίλο, ευεργέτη, πολύτιμο κληροδότημα σε εχθρό, αντίπαλο, άνθρωπο επίβουλο και δόλιο. Το κάνω εισπράττοντας αμοιβή, «ξεπουλάω» ιερά και όσια, για χυδαίο ατομικό συμφέρον. Και «έσχατη» προδοσία, κορύφωμα, σε υπέρτατο βαθμό προδοσία, είναι να ξεπουλάω από ιδιοτέλεια την ίδια μου την πατρίδα: Την κοινωνία που με γέννησε, τη γλώσσα που με δόμησε λογικό υποκείμενο, την ιστορική συνείδηση που με μπολιάζει αυτοσεβασμό και αξιοπρέπεια. Ξεπουλάω, σε αλλότρια συμφέροντα, εδάφη ή θάλασσες που δεν είναι υλική απλώς κοινή περιουσία, αλλά κοιτίδες και όρια πολιτισμού, μήτρες που γέννησαν «νόημα» βίου, πανανθρώπινα μέτρα και στόχους συλλογικότητας. Εσχατο έγκλημα να προδίδω την πατρίδα μου για να κερδίσω αξιώματα, αλλοδαπή υποστήριξη προκειμένου να αναρριχηθώ στην εντόπια εξουσία. ΄Η και μόνο για χρήματα. Να συμπράττω με ξενικά συμφέροντα, επίβουλη ιδιοτέλεια αλλογενών, να ξεγελάω ομόγλωσσους, ομόρριζους συμπατριώτες που με εμπιστεύονται και με τιμούν. Να τους παραδίνω ανυποψίαστους στην εκμετάλλευση και απληστία των εντολέων πατρώνων μου. Ομως, για να κριθεί ως ειδεχθής συμπεριφορά η προδοσία και έγκλημα στυγερό η «έσχατη» (της πατρίδας) προδοσία, προϋποτίθεται κοινή και προηγμένη «αίσθηση» πατρίδας, αίσθηση του «ιερού», της τιμής, της αξιοπρέπειας, της φιλίας, της εμπιστοσύνης, της ευεργεσίας. Οταν ο Αισχύλος λέει: «Τους γαρ προδότας μισείν έμαθον» (Προμηθέας Δεσμώτης 1068), συνοψίζει μια κοινή «αίσθηση», ένα συλλογικό αισθητήριο κρίσης και αξιολόγησης της ανθρώπινης ποιότητας. Για να οικοδομηθεί αυτό το κοινό αισθητήριο χρειάζονται αιώνες κοινωνικής καλλιέργειας, ενώ, για να «αποδομηθεί», δεν απαιτούνται παρά ελάχιστα χρόνια και κυβερνήσεις εντολοδόχων τσαρλατάνων. Βέβαια η «αίσθηση» πατρίδας προϋποθέτει για τον Ελληνα, τουλάχιστον και Ελληνίδα μάνα, ελληνίδα γλώσσα μητρική, παιδικά βιώματα αναστροφής με ινδάλματα ηρώων, σαρκωμένη τη γενναιότητα, την αυτοθυσία, την ασυμβίβαστη επιλογή «ελευθερία ή θάνατος» σε μυθικά και ιστορικά πρόσωπα - από τον Ηρακλή και τον Θησέα ώς τον Κολοκοτρώνη, τον Νικηταρά, τον Σαμουήλ στο Κούγκι. Πλάθεται ο αποτροπιασμός για την προδοσία με αρχέτυπα φιλοπατρίας και αυταπάρνησης, όπως και με εικόνες, οσμές, αφή της ιδιαιτερότητας του ελληνικού τοπίου, εγκεντρισμό βιωματικό σε «νόημα» της κοινωνίας του βίου που αντλείται από το έμπρακτο, σε ήθη και έθιμα, κάλλος εμπειρικής μεταφυσικής παράδοσης. Στο σημερινό εν Ελλάδι καθεστώς της προεδρευόμενης (διακοσμητικά) Κομματοκρατίας το ενδεχόμενο της έσχατης προδοσίας έχει απαλειφθεί από το Σύνταγμα - αναφέρεται μόνο στο πρόσωπο του απογυμνωμένου από κάθε πολιτική ευθύνη Προέδρου της Δημοκρατίας! Φανερά και ομολογημένα έχουν συμφωνήσει μεταξύ τους τα κόμματα την απόλυτη απαγόρευση χρήσης του όρου «έσχατη προδοσία», σε οποιαδήποτε περίπτωση. Ακόμα κι όταν πρόκειται για κλοπή δημόσιου χρήματος προορισμένου για την αγορά αμυντικού εξοπλισμού της χώρας (αεροπλάνων, υποβρυχίων, αρμάτων μάχης) ή όταν υπογράφει πρωθυπουργός την παραίτηση της χώρας από το κυριαρχικό δικαίωμα υποθαλάσσιων ερευνών στα χωρικά ύδατα (ακόμα και στο Ιόνιο), όπως και από το δικαίωμα να υψώνεται σημαία σε οποιαδήποτε βραχονησίδα του Αιγαίου, ή για τη συναίνεση και προπαγανδιστική στήριξη σχεδίου εξάλειψης της ελληνικότητας της Κύπρου (του Σχεδίου Ανάν) κ. λπ. κ. λπ. Θα είχε τεράστια σημασία για την αξιοπιστία και λειτουργικότητα του πολιτικού συστήματος η συνταγματική πρόβλεψη της «έσχατης προδοσίας», με ταυτόχρονη πρόνοια ενδεχόμενης αμνήστευσης προσώπων για το κορυφαίο αυτό των αντικοινωνικών εγκλημάτων, και όχι αποσιωπώντας το έγκλημα. Για να επουλώσει ο «εθνάρχης» Καραμανλής τις πληγές του αδελφοκτόνου σπαραγμού που προκάλεσε η ένοπλη ανταρσία του ΚΚΕ, δεν αρκέστηκε στη γενική αμνηστία. Νομιμοποίησε την ανταρσία, δηλαδή τον θεσμό (το κόμμα), που το καταστατικό του επιβάλλει να στοχεύει πάντοτε στην ανταρσία: στην κατάλυση της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας, στον ολοκληρωτισμό της «δικτατορίας του προλεταριάτου». Ετσι στέρησε ο «εθνάρχης» την Ελλάδα από τη δυνατότητα η πολιτική δυναμική της Αριστεράς να υπηρετεί τίμια τη δημοκρατία, να είναι αληθινά κοινωνιοκεντρική. Γι’ αυτό δεν υπάρχει και συνταγματικό περιθώριο να ελεγχθούν, να καταδικαστούν ή να αμνηστευθούν, και τα καμώματα του σημερινού, απελπιστικά μειονεκτικού, πρωθυπουργού μας: Θα άξιζε να διερευνηθεί δικαστικά το περιεχόμενο των επαφών του με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (με τον Paul Thomsen, δύο μήνες πριν από την ανάληψη της πρωθυπουργίας, και με τον Dominique Strauss-Kahn, λίγο μετά την ανάληψη). Αν μπορούν να συσχετιστούν αυτές οι τόσο έγκαιρες (με πρεμούρα που εκπλήσσει) επαφές (και μάλιστα, εν αγνοία των Βρυξελλών) με την εν συνεχεία παράδοσή του άνευ όρων στην τρόικα, δηλαδή στη συνταγή «θεραπείας» της ελληνικής οικονομίας με βάση τα πιο απάνθρωπα μέτρα αχαλίνωτου νεοφιλελευθερισμού. Θα άξιζε να διευρευνηθεί ο συσχετισμός, μήπως και στοιχειοθετεί το ενδεχόμενο, η άνευ όρων υποταγή στον εφιάλτη να ήταν έγκαιρα εντεταλμένη και οι εντολοδόχοι ακόμα πιο έγκαιρα επιλεγμένοι. Παρά τη μεθοδική, πολύχρονη προσπάθεια να απαλειφθεί από το λεξιλόγιο των σημερινών Ελλήνων το σημαίνον «έσχατη προδοσία», έχει ζωτική σημασία να πιστοποιηθεί το πεπραγμένο σημαινόμενο. Το να λέμε τα πράγματα με το όνομά τους, είναι ο ρεαλιστικότερος προσδιορισμός της ελευθερίας. Η έμπρακτη απόδειξη αυτοσεβασμού και αξιοπρέπειας. Eκτύπωσ

ΕΜΕΙΣ ΟΙ ΛΙΓΟΙ...

Εμείς οι λίγοι Είμαστε εμείς οι ονειροπαρμένοι τρελλοί της γής με τη φλογισμένη καρδιά και τα έξαλλα μάτια. Είμαστε οι αλύτρωτοι στοχαστές και οι τραγικοί εραστές. Χίλιοι ήλιοι κυλούνε μες το αίμα μας κι ολούθε μας κυνηγά το όραμα του άπειρου. Η φόρμα δεν μπορεί να μας δαμάσει. Εμείς ερωτευθήκαμε την ουσία του είναι μας και σ'όλους μας τους έρωτες αυτήν αγαπούμε. Είμαστε οι μεγάλοι ενθουσιασμένοι κι οι μεγάλοι αρνητές. Κλείνουμε μέσα μας τον κόσμο όλο και δεν είμαστε τίποτα απ'αυτόν τον κόσμο. Οι μέρες μας είναι μιά πυρκαγιά κι οι νύχτες μας ένα πέλαγο. Γύρω μας αντηχεί το γέλιο των ανθρώπων. Είμαστε οι προάγγελοι του χάους. Γιώργος Μακρής

ΜΟΥΣΙΚΟΘΕΑΤΡΙΚΗ ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ...

Manolis Rasoulis - Niose Me

ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΡΑΣΟΥΛΗ. ΣΤΗΝ ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ ΜΟΥ.

Στην υπεράσπιση του εαυτού μου του Μανώλη Ρασούλη(*) | 13 Μαρτίου 2011 Εκτυπώσιμη Μορφή pressinaction.gr | Ιστοσελίδα με άποψη Πώς γίνεται εγώ που οραματίστηκα την Ελλάδα σαν «πολιτισμική Ελβετία» να γράφω τίτλους που μπορεί ν’ ακουστούν σαν περιαυτολογία; ΄Ελα ντε. Εγώ που εμπλέκομαι στο θέμα και στο ανάθεμα, ξέρω τι συνέβη και πως να το εξηγήσω έτσι ούτως ώστε να φανεί ότι πρόκειται για τη τρέχουσα πραγματικότητα, την αντικειμενικότητα και το ανάποδο της εαυτολογίας. Εν τούτοις γράφω το παρόν κείμενο. Γράφω κι ένα άλλο που θα το στείλω μεταφρασμένο στις Βρυξέλλες για να υπερασπιστώ τον εαυτό μου διότι προσφάτως η Ευρώπη φόρτωσε το λεγόμενο ελληνικό λαό με χαρακτηρισμούς όπως: άσωτος , απατεών, κλπ, κλπ. Φαντάζομαι τι εννοεί η Βρυξέλλα, όμως γενίκευσε απολύτως και ούτων ειπείν μας πήραν τα σκάγια όλους μαζί και με τα ξερά καίγονται και τα χλωρά. Διότι άνθρωποι σαν και μένα, συντριπτική μειοψηφία ομολογουμένως, προείδαμε -εν αντιθέσει με τους επαγγελματίες πολιτικούς προειδοποιήσαμε, προτείναμε, δεν εισακούσθημεν, ηττηθήκαμε και δυστυχώς να ‘μαστε σ’ αυτή τη σκατοκατάσταση. Ο «πολιτικός πολιτισμός» εν Ελλάδι (βάλε λάδι κ’έλα βράδυ) τα ‘χει παίξει. Έχασε τη μπάλα, του ΄φυγε ο τάκος για τον εξής απλό λόγο: ξεκινώντας από τα ίδια συμφέροντα του και τελειώνοντας στα ίδια συμφέροντα του δεν μπόρεσε να δει την αντικειμενικότητα -και αυτή είναι στο κάτω-κάτω η δουλειά του- δεν πήραν πρέφα τη θύελλα και αυτό σημαίνει ότι φάνηκαν και ήταν ανάξιοι των καταστάσεων και του επαγγέλματός τους, κι όταν την πήραν, επειδή αναγκάστηκαν απ’ την ίδια τη θύελλα και τους προϊσταμένους τους πανταχόθεν, κατέστη προφανές ότι αντιδρούν σαν πουπέ, άρα η χώρα τούτη δεν υφίσταται. Αυτό ακριβώς είχαμε πάρει εμείς χαμπάρι, ιδίως εγώ, και ως καλή Κασσάνδρα έβγαινα -όπου μπόραγα- να κρούω τον κώδωνα του κινδύνου αφού το ζήτημα ήταν το πολιτισμικό γίγνεσθαι, δηλαδή τι τύπο μέσου πολίτη γουστάρει και σφυρηλατεί το στάτους , και τι νοοτροπία και αντανακλαστικά εγκαθιδρύονται σ’ ένα λαό με χίλιες αντιφάσεις, σχεδόν μπαλαφάρα, μη παραγωγικό, σχεδόν αποτυχημένο μια τρύπα στο νερό, που όμως όπως λέγεται μπορεί να συμπαρασύρει στο γκρεμό το ευρώ κι αυτήν ακόμη τη κραταιά Ευρώπη. Η κρίση είναι συστημική και πλανητική. Αντανακλάται μοιραία κι εδώ. Γι΄ αυτό θα έπρεπε εδώ και δεκαετίες οι περιβόητοι απόγονοι του Αριστοτέλη, του Σωκράτη και του Ηράκλειτου να αυτοεκπαιδεύονται για να γίνουν το πεδίο στο οποίο απεγνωσμένα οι συνάνθρωποί μας να συνέρχονται εδώ, στην ομορφότερη και ιστορικότερη χώρα του κόσμου, να βρούμε τον ιερό μπούσουλα,το άγιο πασπαρτού, που θα μας άνοιγε τις πύλες του νέου ρεαλισμού,τη σωτηρία του πλανήτη και της ζωής επ’ αυτού. Τώρα ΓΑΜΑΤΑ ΜΕ ΚΕΦΑΛΑΙΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ. Αντιδρά ο πολιτικός πολιτισμός. Όμως φεύ. Ούτε ο ίδιος δεν πιστεύει οτι θα βγούμε απο την κινούμενη άμμο. Παίρνει τεχνικά μέτρα. Η νοοτροπία μένει. Ο πολιτισμικός πολιτισμός τον οποίο εκφράζω με μέγα πάθος, μένει αιχμάλωτος της Τζέντα. Η κεκτημένη ταχύτητα παρασύρει το μέσο πολίτη ο οποίος είναι αρπαγμένος και ηδονείται από το δόγμα : αγωνίζεσθαι περί πάρτης. Διότι στη δράση κολλάει το σίδερο. Η αντίδραση είναι μεν αναπόφευκτη, όμως ανίκανη να λύσει κάτι. Πριν την οικονομική μας νεκροφάνεια, προϋπήρξε η πνευματική μας και ιδεολογική μας. Τώρα δεν έχει ούτε ελπίδα η χώρα, ούτε ρυθμό ούτε στυλ. Είναι το μαύρο πρόβατο, ο άσωτος, χωρίς πατέρα να σφάξει τον ταύρο το σιτευτό άμα τη επιστροφή, και για ΄μένα μια θλίψη, ένας θυμός κι ένα γαμώτο. Γιατί εμείς, οι... εξωτικοί και συνήθεις ύποπτοι, πιάσαμε το θέμα της ψυχολογίας στις ενθάδε μάζες και στον καθένα πολίτη χωριστά. Προσπαθήσαμε να δημιουργήσουμε αντίβαρα και μετά να εκφράσουμε το αντίδοτο. Απίστευτοι μηχανισμοί ενεργοποιήθηκαν για να μας -με- καταστείλουν. Ποτέ τόσοι πολλοί δεν πολέμησαν έναν τόσο ένα. Με απίστευτη λύσσα και τεχνική οι πραίτορες του Κόμοδου, χτυπώντας ανηλεώς κάτω απο τη ζώνη, συνεπικουρούμενοι απο την πλειοψηφία των πολιτικών και των άχρηστων επιχειρηματιών μας, συμβιβασμένοι με τα χουνέρια του πλήθους -μαζική παραγωγή, μαζική καταστροφή- και του μεταμφιεσμένου όχλου, κατόρθωσαν να επιβάλλουν παντίοις τρόποις έναν διυλισμένο χουλιγκανισμό, μια αμετροέπεια, ένα αμοράλ το οποίο σαν καρκίνος έφαγε τον κοινωνικό ιστό κι έμεινε το Ελλάντα μια χώρα άχωρη. Η μομφή μου είναι προς πάσα κατεύθυνση. Και δεν το λέω με κακία. Δεν το λέω απο εκδικητικότητα σε στυλ: εγώ καλά σου τα ΄λεγα και τ’ άκουγες παράλογα. Κι ούτε εκφράζω διαθέσεις ενάντια στην ευμάρεια. Η ευμάρεια είναι σαν το κουκούλι όπου η κάμπια γίνεται πεταλούδα. Ναι, υπερασπίζομαι τον εαυτό μου μη δεχόμενος τον τίτλο: άσωτος, απατεών κλπ. Γιατί προσπάθησα από τότε που έγραφα και εξέδιδα το «Αβγό» να προτρέψω σ’ένα νέο τρόπο σκέψης τον πολίτη που ζει εκεί που περπάτησε ο Κλεισθένης, ο Αριστείδης, ο Αλέξανδρος, ο Λυκούργος κλπ, κλπ. Το θεωρώ διπλή ντροπή τώρα να΄ μαστε ο πρωκτός της Ευρώπης επειδή πήραμε ψηλά τον αμανέ. Ποιός μας έδωσε το δικαίωμα; Υπάρχει ακόμα η κάστα που κατατρώει το μεδούλι της χώρας. Και δεν είναι μόνο τα golden boys διεθνώς και εγχωρίως. Είναι η απόλυτη σύγχυση για το τι «μένει» γενέσθαι. Μετά από μία κρίση πάντα έρχεται ένας πόλεμος. Και τώρα ο πόλεμος σημαίνει πυρηνικά. Θέλω να σας βεβαιώσω ότι μ΄ αυτό το κείμενο δεν εξέφρασα την προσωπική μου πίκρα, ούτε πάσχω από γεροντική άνοια όπως εγράφη σε άρθρο της «Ε». Θα επανέλθω στις προτάσεις μου και ναι, επειδή δεν πραγματοποιήθηκαν φτάσαμε στην καταστροφή. Γιατί περί καταστροφής πρόκειται. Τα υπόλοιπα στο προσεχές κείμενό μου. (*) Ο Μανώλης έφυγε από κοντά μας. Τα τραγούδιά του, όμως, πάντα θα μας συνοδεύουν. Ο Ρασούλης γεννήθηκε στις 28 Σεπτεμβρίου 1945, στο Ηράκλειο Κρήτης. Εκεί τελείωσε και το σχολείο. Το 1963, στην Αθήνα, σπουδάζοντας σκηνοθεσία στη σχολή Σταυράκου, δούλευε παράλληλα και στην εφημερίδα Δημοκρατική Αλλαγή. Στο Λονδίνο, πήρε μέρος στον αντιδικτατορικό αγώνα. Γυρνώντας στην Ελλάδα, εντάχθηκε στην λεγόμενη τραγουδοποιία. Έκτοτε βρίσκεται εκεί με αρκετή επιτυχία. Έχει γράψει άρθρα σε πολλές εφημερίδες και ήταν παραγωγός εκπομπών σε τηλεόραση και ραδιόφωνο. Το κομμάτι αυτό ήταν το προτελευταίο που ανέβασε στο blog του με ημερομηνία 25 Φεβρουαρίου 2010. Έχε γεια Μανώλη… (για την αντιγραφή Παύλος Τεραντζάλης)

TA LOGOKRIMENA TROIKAN-BOY

ΘΕΑΤΡΙΚΗ ΣΥΜΒΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΖΩΗΣ..

Θεατρική συμβατικότητα ζωής.

Περπάτησε πέντε μέτρα για να φτάσει στο κέντρο της σκηνής. Τα πόδια του δεν έτρεμαν, ήταν σίγουρος για τον εαυτό του. Γεννήθηκε σχεδόν αλαζονικός. Ο μοναδικός θεατής του βρισκόταν στην πρώτη σειρά μιας τεράστιας αίθουσας. Αδεια όλη η υπόλοιπη αίθουσα. Μόνο ο άνθρωπος επί σκηνής και ο άνθρωπος κάτω από αυτή. Ο Ανθρωπος ηθοποιός και ο Ανθρωπος θεατής.

Ανθρωπος - Ηθοποιός: «Θα σας παρουσιάσω έναν μονόλογο από το έργο με τίτλο ''Η δική σου Ζωή''. Καλό θα ήταν να μην παραβιάσουμε τους όρους της θεατρικής σύμβασης. Θα ήθελα κι εσείς να υποδυθείτε το ρόλο του εξημερωμένου θεατή που κάθεται αναπαυτικά στη θέση του και αποδέχεται πως για τις επόμενες δύο ώρες θα παρακολουθήσει έναν ηθοποιό να ερμηνεύει υπό τις οδηγίες του σκηνοθέτη του. Κάθε ίχνος συμμετοχής σας απαγορεύεται ρητά. Εσείς μόνο βλέπετε και αφομοιώνετε χωρίς αντιρρήσεις. Εσείς μόνο καταναλώνετε τις γραμμές του έργου ''Η δική σου Ζωή'' και βαρυστομαχιάζετε. Επιτρέπεται η χρήση αναψυκτικού για αυτή την περίπτωση. Εαν το θελήσετε, μπορείτε και να κοιμηθείτε. Εγώ θα συνεχίζω να ερμηνεύω την ''δική σου Ζωή'' και εσείς θα ονειρεύεστε με μάτια κλειστά. Οταν τελειώσω, θα σας παρακαλέσω να χειροκροτήσετε θερμά. Αυτό άλλωστε επιβάλλει μια πετυχημένη και από τους δυο μας αποδεκτή θεατρική σύμβαση. Είμαστε σύμφωνοι; Με συγχωρείτε για το ερωτηματικό..Είμαστε σύμφωνοι. Δεν μπορείτε να κάνετε αλλιώς. Εχετε έρθει εδώ για να παρακολουθήσετε το έργο ''Η δική σου Ζωή'' και αυτό θα κάνετε. Αυτό υπαγορεύει η θεατρική σύμβαση».

Ο Ανθρωπος - θεατής τον άκουγε μαγεμένος. Αν μπορούσε να κρεμαστεί από τα χείλη του, θα το έκανε. Είχε την ευκαιρία να δει ζωντανά τον Ανθρωπο - ηθοποιό στο έργο «Η δική σου Ζωή». «Η δική μου Ζωή», σκέφτηκε. «Θα την απολαύσω βυθισμένος σε μια κόκκινη, βελούδινη θέση. Θα την καταναλώσω μέχρι να γίνει το στομάχι μου βαρύ. Θα πιω ένα αναψυκτικό για να ηρεμήσω. Θα κοιμηθώ όταν νυστάξω. Θα ξυπνήσω και θα χειροκροτήσω. Κι ύστερα θα γυρίσω σπίτι έχοντας ζήσει την ωραιότερη εμπειρία της ζωής μου. Της δικής μου Ζωής. Θα την έχω παρακολουθήσει αμέτοχος και χωρίς να είμαι υποχρεωμένος να αναλάβω καμιά ευθύνη.

Κάποτε είχα κάνει το λάθος να αμφισβητήσω τη θεατρική σύμβαση. Είχα ακούσει από κάποιους αιρετικούς για τη ρήξη του τέταρτου τοίχου και τη συμμετοχή του κοινού σε μια παράσταση. Για μια διαλεκτική που μπορούσε να αναπτυχθεί ανάμεσα στον ηθοποιό και τον θεατή την ώρα που το έργο βρισκόταν σε εξέλιξη.

Ηταν λάθος μου που έκανα το λάθος να σκεφτώ (κάτι τέτοιο). Η παράσταση «Η δική σου Ζωή» με τη συμμετοχή μου; Η δική μου Ζωή με τη συμμετοχή μου; Πώς μπόρεσε να μου περάσει κάτι τέτοιο από το μυαλό; Συγνώμη από τα βάθη της αναπαυτικής και ανεύθυνής μου θέσης».

ΚΟΥΦΑΛΑ ΑΦΕΝΤΙΚΟ.

Εικοσιπέντε θέσεις για την τρομοκρατία του Κλεάνθη Γρίβα .

Εικοσιπέντε θέσεις για την τρομοκρατία του Κλεάνθη Γρίβα Η ιδεολογία χτίζει πύργους στον ουρανό. Οι αποδέκτες της διακατέχονται από την καταστροφική αυταπάτη ότι κάποτε θα κατοικήσουν σ' αυτούς. Οι τεχνικοί της εξουσίας τους διαχειρίζονται για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων τους. Και η κοινωνία καταβάλλει το κόστος της συντήρησής τους. Συνεπώς, επαναλαμβάνοντας για λογαριασμό μου τη δήλωση ότι «μιλώ εξ ονόματός μου και δίνω στον εαυτό μου το δικαίωμα της κριτικής και των προτάσεων» (Κορνήλιος Καστοριάδης), νομιμοποιούμαι να υποστηρίζω ότι «η κοινωνία είναι το προϊόν των αρετών μας και το κράτος των ελαττωμάτων μας» (Τόμας Πέιν), να αποφαίνομαι υπέρ «της ελευθερίας της κοινωνίας και της ανελευθερίας του κράτους» (Καρλ Μαρξ), και να αποστρέφομαι κάθε μορφή βίας που οδηγεί στην ελευθερία του κράτους και στην ανελευθερία της κοινωνίας. 1. Η τρομοκρατία είναι η έσχατη έκφραση του παραληρηματικού ιδεολογικού λόγου. Είναι ιδεολογικός λόγος αναγμένος στον ανώτατο συντελεστή της εξουσίας. Είναι εξουσία στο νιοστό βαθμό. Εξουσία που δεν υπόκειται σε κανέναν κανόνα ή περιορισμό. Εξουσία απόλυτη. 2. Η τρομοκρατία είναι προνομιούχο μέσο και, συγχρόνως, πεδίο άσκησης πολιτικής, σε όλες τις ετερόνομες κοινωνίες όπου η «πολιτική» είναι αποκλειστική υπόθεση των επαγγελματιών πολιτικών. Κι αυτό καθίσταται ολοφάνερο «αν την κρίνουμε από τα αποτελέσματά της και αν δούμε ποιον ευνοούν». Εξ ου και η ανάγκη «να πούμε καθαρά ποιος ασκεί την τρομοκρατία και πώς την χρησιμοποιεί ως θέαμα». (G. Sanguinetti) 3. Η τρομοκρατία είναι το χειρότερο από όλα τα αδιέξοδα της κρατικής επιβολής. Επειδή, σε αντίθεση με τη θεσμοποιημένη εξουσία, η οποία στις δημοκρατικές κοινωνίες υπόκειται στους περιορισμούς των κανόνων και των νόμων (πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει πάντοτε η δυνατότητα οι νόμοι και οι κανόνες να λειτουργήσουν και εναντίον της εξουσίας), η εξουσία της τρομοκρατίας δεν υπόκειται στον περιορισμό κανενός κανόνα ή νόμου: Νόμος και κανόνας της είναι τα προϊόντα της παρανοϊκής εξουσιοφρένειας που πλήττει τους εγκεφάλους και τα εκτελεστικά όργανα της τρομοκρατίας, και μέσο της το περίστροφο και η βόμβα. 4. H τρομοκρατία ενεργοποιεί τα πιο πρωτόγονα αντανακλαστικά των ανθρώπων και τους κάνει να προτιμούν την ασφάλεια της δουλείας από τους κινδύνους της ελευθερίας. Χάρη στην εξουσιαστική κατασκευή της τρομοκρατίας, η κοινωνία βρίσκεται «νομίμως» εγκλωβισμένη στις επιλογές της εξουσίας και σπρώχνεται να «συναινεί» στην επιδίωξη της εξουσίας για μετασχηματισμό του κράτους δικαίου και πρόνοιας σε κράτος ασφάλειας και «θεραπείας», στο οποίο επιβάλλεται η πλήρης συμμόρφωση των πολιτών με τη σταδιακή καθιέρωση ενός ποινικού δικαίου που βασίζεται στην υποψία. 5. Η τρομοκρατία είναι συνυφασμένη με την ιστορική, πολιτική και ιδεολογική παράδοση όλων των ολοκληρωτικών κινημάτων και χρησιμοποιήθηκε κατά κόρον από τον μπολσεβικισμό, το φασισμό, το ναζισμό αλλά και τις φιλελεύθερες δημοκρατικές ολιγαρχίες. Αυτό αποδεικνύει ότι δεν υπάρχει διαφορά μεταξύ «αριστερής» και «δεξιάς» τρομοκρατίας. Η τρομοκρατία είναι πάντοτε αντιδραστική. 6. Η τρομοκρατία είναι ένα από τα παραπροϊόντα της εξουσιαστικά χειραγωγούμενης νηπιακής σκέψης και πράξης ορισμένων επαγγελματιών «σωτήρων», οι οποίοι δρουν είτε υπό την επίδραση μιας ψευτοεπαναστατικής αυταπάτης είτε υπό το βάρος της απελπισίας μιας παραπαίουσας εξουσίας, με κοινό τους χαρακτηριστικό την καθυπόταξη των μέσων στο σκοπό, ο οποίος είναι, πάντοτε και αυταπόδεικτα, «άγιος». 7. Η τρομοκρατία ως μέσο άσκησης πολιτικής εφαρμόζεται είτε αμέσως, με τη δράση πρακτόρων των αυτονομημένων παράλληλων μυστικών υπηρεσιών, είτε εμμέσως, με την «τηλεκατεύθυνση» διαφόρων ατόμων ή ομάδων που έχουν δήθεν «αντικρατικό» προσανατολισμό. 8. Τα επιτελικά όργανα της τρομοκρατίας βρίσκονται σε ορισμένα αυτονομημένα τμήματα των μυστικών υπηρεσιών της κρατικής εξουσίας, που είναι επιφορτισμένες με το καθήκον της εμπέδωσης και συντήρησης της καθεστωτικής σταθερότητας με ενέργειες και μέσα που υπερβαίνουν τα όρια της νομιμότητας και διαφεύγουν παντός κοινωνικού και πολιτικού ελέγχου. «Η τρομοκρατία είναι το κράτος, δηλαδή ένα από τα πολλά ένοπλα παρακλάδια του». (G. Sanguinetti) 9. Τα εκτελεστικά όργανα της τρομοκρατίας ή είναι πράκτορες των μυστικών υπηρεσιών ή είναι αφελείς «κοινωνικοί αναμορφωτές» που μπορεί να διακατέχονται από την αυταπάτη ότι εξυπηρετούν τα «ύψιστα συμφέροντα του λαού, της φυλής, του έθνους, του προλεταριάτου ή της επανάστασης», ενώ στην πραγματικότητα τηλεκατευθύνονται από ειδικά αυτονομημένα τμήματα των μυστικών υπηρεσιών και συνεργούν στην πλήρη καθυπόταξη της κοινωνίας στην κρατική εξουσία. 10. Η τρομοκρατία, ανεξάρτητα από το εάν ασκείται από ή «εναντίον» της κρατικής εξουσίας, οδηγεί πάντοτε στην αποτελμάτωση της κοινωνίας και της Ιστορίας και κατατείνει στην οικοδόμηση ενός εφιαλτικού σύμπαντος που κυριαρχείται από ένα ποινικό «δίκαιο» βασισμένο στην υποψία. 11. Πρώτο καθήκον κάθε εξουσίας που βρίσκεται σε κρίση είναι η κατασκευή μιας απειλής, από την οποία η κρατική εξουσία αναλαμβάνει εργολαβικά να «προστατεύσει» την κοινωνία, ψαλιδίζοντας τις ελευθερίες της. Γιατί δεν υπάρχουν «παροχές υπηρεσιών» χωρίς κόστος. 12. Η απειλή της τρομοκρατίας είναι άκρως αποτελεσματική, με διασφαλισμένη την ικανότητα να πλήττει οποιονδήποτε, οτιδήποτε, οπουδήποτε. Η τρομοκρατία είναι ο ιδανικός βραχίονας της εξουσίας, μέσω του οποίου νομιμοποιείται η τρομοκρατία του κράτους πάνω στην κοινωνία. Γι’ αυτό, ακόμη και εάν δεν υπήρχε η τρομοκρατία, η εξουσία θα ήταν υποχρεωμένη να την εφεύρει. 13. Με διαπιστωμένα τα σημάδια της επερχόμενης κρίσης, οι επαγγελματίες διαχειριστές της κρατικής εξουσίας ανακάλυψαν και στα καθ' ημάς τη δήθεν «αντικρατική» τρομοκρατία, προκειμένου να της αντιτάξουν την κρατική «αντιτρομοκρατική» τρομοκρατία. 14. Η αυταρχική «δημοκρατία», ως μόνη απάντηση των διαχειριστών της κρατικής εξουσίας στην κρίση του κράτους δικαίου και πρόνοιας, και η τρομοκρατία, ως προνομιούχο μέσο για να εξασφαλιστεί η αναγκαία «σύγκλιση των κομμάτων», με τρόπο ώστε να επιτευχθεί η εξάλειψη κάθε «ριζικής αντιπολίτευσης», σηματοδοτούν το δρόμο που επέλεξε ο φιλελεύθερος ολιγαρχικός καπιταλισμός για να βγει από την πολυδιάστατη οικονομική, πολιτική, ιδεολογική, πολιτιστική και οικολογική κρίση του. 15. Οι δολοφονίες ορισμένων περιστασιακών θυμάτων από διάφορες βαθμίδες του διαχειριστικού προσωπικού της εξουσίας, διαλεγμένα με άγνωστα κριτήρια από ορισμένα, επίσης άγνωστα, αυτονομημένα τμήματα του αδιαφανούς δικτύου των παράλληλων μυστικών υπηρεσιών, προετοίμασαν μεθοδικά το έδαφος για τη νομοθετική αναγωγή ολόκληρης της κοινωνίας σε όμηρο στα χέρια της εξουσίας. 16. Η κρατική εξουσία έχει το μονοπώλιο της νόμιμης βίας. Όταν όμως η νόμιμη βία αποδεικνύεται ανεπαρκής, τότε προσφεύγει στην τρομοκρατία, την οποία όλοι ψάχνουνε ματαίως. Γιατί άπαξ και «εφευρέθηκε» η κρατική εξουσία, μόνο διανοητικά υπολειπόμενοι μπορούν να επιμένουν να ανακαλύψουν ξανά την... Αμερική. 17. Η τρομοκρατία είναι ο λόγος ύπαρξης και το πεδίο δράσης διαφόρων αυτονομημένων τμημάτων των μυστικών υπηρεσιών της κρατικής εξουσίας, τα οποία συνθέτουν ένα παράλληλο δίκτυο για την εξυπηρέτηση των εξουσιαστικών σκοπιμοτήτων και αναγκών που απαιτούν υπέρβαση του υφιστάμενου πλαισίου νομιμότητας. 18. Η κρατική και η «αντικρατική» τρομοκρατία αποτελούν τις δύο όψεις του πλέον προνομιούχου μέσου άσκησης πολιτικής σε περιόδους κρίσης. 19. Η αλληλεπίδραση μεταξύ κρατικής και «αντικρατικής» τρομοκρατίας βασίζεται στην ακραία ιδεολογικοποίηση της υφιστάμενης πραγματικότητας, μέσω της οποίας καθίσταται δυνατή η «ακύρωση» της πραγματικότητας και η υποκατάστασή της από τις ιδεολογικές απεικονίσεις της. 20. Οι διαχειριστές της εξουσίας μεριμνούν για τη διαρκή ενίσχυση των αρμοδιοτήτων των διωκτικών αρχών. Οι μηχανισμοί καταστολής ενδυναμώνονται και αναπτύσσονται ως κακοήθης νεοπλασία. Τα ατομικά δικαιώματα και οι πολιτικές ελευθερίες συρρικνώνονται. Παρ’ όλα αυτά, η τρομοκρατία αποδεικνύεται «άλυτο αίνιγμα» για τις διωκτικές αρχές, γιατί, απλούστατα, όταν ο διώκτης και ο διωκόμενος ταυτίζονται, η σύλληψη του διωκόμενου είναι αδύνατη. 21. Η δηλωμένη «αδυναμία» της κρατικής εξουσίας να προσεγγίζει τα καθοδηγητικά και (πολλές φορές) τα εκτελεστικά, όργανα της τρομοκρατίας είναι ευθέως ανάλογη με τη δυνατότητά της να «αποικιοποιεί» τρομοκρατικά ολόκληρη την κοινωνία. 22. Η απόδειξη της επάρκειας του νομοθεσίας και της αστυνομίας για την αντιμετώπιση της τρομοκρατίας είναι ασύμφορη από εξουσιαστική άποψη, γιατί αφήνει έκθετη την απαίτηση για ειδικούς «αντιτρομοκρατικούς» νόμους και υπηρεσίες. Γι’ αυτό και είναι ανάγκη να «αποδεικνύεται» συνεχώς η ανεπάρκεια και η αναποτελεσματικότητα και της νομοθεσίας και της αστυνομίας. 23. Οι διωκτικές αρχές είναι ευκολότερο και βολικότερο να συλλαμβάνουν τους «συνήθεις υπόπτους» και να τους εμφανίζουν ως τρομοκράτες, παρά να τα βάζουν με τους αληθινούς τρομοκράτες, τους ικανούς επαγγελματίες εκτελεστές, που είναι η σαρξ εκ της σαρκός της εξουσίας τους. 24. Οι διωκτικές αρχές υποφέρουν από εναλλασσόμενες κρίσεις μανίας και κατάθλιψης. Μετά τη διάχυτη ευφορία από τη σύλληψη κάποιων «συνήθων υπόπτων», ακολουθεί πάντοτε η κατάθλιψη του «τίποτα» των πραγματικών τρομοκρατών. 25. H κρατική διαχείριση του τρόμου και της αυταπάτης είναι το λυμένο αίνιγμα της διαλεκτικής της εξουσίας και της τρομοκρατίας. «Το κράτος είναι ο αυτουργός και ο αποκλειστικός ωφελημένος από τη σύγχρονη τεχνητή τρομοκρατία... Την τρομοκρατία τη διευθύνει η εξουσία, κι όποιος θέλει την εξουσία, πρέπει να αποδείξει πως ξέρει να διευθύνει την τρομοκρατία». (G. Sanguineti)"

Αν ο Θεός ξεχνούσε για μια στιγμή ότι είμαι μια μαριονέτα φτιαγμένη από κουρέλια και μου χάριζε ένα κομμάτι ζωή, ίσως δεν θα έλεγα όλα αυτά που σκέφτομαι, αλλά σίγουρα θα σκεφτόμουν όλα αυτά που λέω εδώ.
Θα έδινα αξία στα πράγματα, όχι γι' αυτό που αξίζουν, αλλά γι' αυτό που σημαίνουν.
Θα κοιμόμουν λίγο, θα ονειρευόμουν πιο πολύ, γιατί για κάθε λεπτό που κλείνουμε τα μάτια, χάνουμε εξήντα δευτερόλεπτα φως.
Θα συνέχιζα όταν οι άλλοι σταματούσαν, θα ξυπνούσα όταν οι άλλοι κοιμόταν.
Να λες πάντα αυτό που νιώθεις και να κάνεις πάντα αυτό που σκέφτεσαι.
Αν ήξερα ότι σήμερα θα ήταν η τελευταία φορά που θα σε έβλεπα να κοιμάσαι, θα σε αγκάλιαζα σφιχτά και θα προσευχόμουν στον Κύριο για να μπορέσω να γίνω ο φύλακας της ψυχής σου.
Αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα σε έβλεπα να βγαίνεις απ' την πόρτα, θα σε αγκάλιαζα και θα σού έδινα ένα φιλί και θα σε φώναζα ξανά για να σου δώσω κι άλλα.
Αν ήξερα ότι αυτή θα ήταν η τελευταία φορά που θα άκουγα τη φωνή σου,
θα ηχογραφούσα κάθε σου λέξη για να μπορώ να τις ακούω ξανά και ξανά.
Αν ήξερα ότι αυτές θα ήταν οι τελευταίες στιγμές που σε έβλεπα, θα έλεγα Σ' Αγαπώ . . και δεν θα υπέθετα, ανόητα . . ότι το ξέρεις ήδη.


Gabriel Garcia Marquez

Ο ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΑΣ- Ο ΑΞΙΟΤΙΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ

Παρασκευή, 12 Μαρτίου 2010

Ο ΠΡΟΒΟΚΑΤΟΡΑΣ- Ο ΑΞΙΟΤΙΜΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΕΔΡΟΣ

Ο "εποχικός" και συνάμα γνωστός στο πανελλήνιο "προβοκάτορας" κυρ- Πάγκαλος, ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης? αυτός ντε που τοποθετήθηκε να "συντονίζει" την "οικονομικήν πολιτικήν και τον περιορισμόν των δαπανών στο δημόσιο, άφησε τα "ανύπαρκτα" καθήκοντά του και την "ανύπαρκτη" κυβερνητική θέση και επιδίδεται σ' αυτό που ξέρει καλά να κάνει: Να συκοφαντεί και να προβοκάρει κάθε τι προοδευτικό και αγωνιστικό που μπαίνει εμπόδιο στις αντικοινωνικές και αντιλαϊκές επιδιώξεις του πολιτικού συστήματος που υπηρετεί..
Δεν έχω καμιά διάθεση να "διαβουλευτώ δημόσια" στα λεγόμενα του αξιότιμου Αντιπροέδρου? περί "πρακτόρων" της αριστεράς και του μαζικού κινήματος που "κήρυξαν" πόλεμο στην "έντιμη" κυβέρνηση κτλ, κτλ.. Αντιπαρέρχομαι την πολιτική κατρακύλα του αξιότιμου Αντιπροέδρου (δεν κατάλαβα ποτέ σε τι χρησιμεύει αυτή η θέση που συστάθηκε ειδικά για τον κ. Πάγκαλο, όπως επίσης δεν κατάλαβα σε τι χρησιμεύει ο ίδιος ο κ. Πάγκαλος στην πολιτική ζωή του τόπου) και δεν θέλω να ακούσω τις εξηγήσεις που καλείται να δώσει για τις δηλώσεις του..

-Απαιτώ όμως, ως πολίτης να απαντήσει για τις πράξεις και παραλήψεις του, ως μέλος της κυβέρνησης και ως δημόσιο πρόσωπο που ασκεί εξουσία για:

-Την παρακάτω απόφαση της κυβέρνησης..

"Στα πλαίσια του περιορισμού δαπανών..... οι κ.κ Παπακωνσταντίνου και Πάγκαλος "αποφασίζουν":
Τη σύσταση, πολιτικού γραφείου του Αντιπροέδρου της κυβέρνησης,
 ΦΕΚ 2316/ 30-10-2009!!
"Συνίσταται απο 8-10-2009, τέσσερις μέρες μετά τις εκλογές!!!
πολιτικό γραφείο του Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης με:
ΔΕΚΑ(10)!!! θέσεις διοικητικών υπαλλήλων και ΠΕΝΤΕ(5) θέσεις ειδικών συμβούλων και ειδικών συνεργατών!! ΔΕΚΑΠΕΝΤΕ(15) υπάλληλοι συνολικά!!!!!!!
"Διάταξη παρ.4.. προκαλείται δαπάνη σε βάρος του κρατικού προϋπολογισμού 2010 ποσού...
-4.170.000 εκατ. ΕΥΡΩ!!!!!!!!!!!!
Εν μέσω λοιπόν δημοσιονομικού στραγγαλισμού, εν μέσω διακηρύξεων περι διαφάνειας, περι σπατάλης του δημόσιου χρήματος, η κυβέρνηση δημιουργεί θέση Αντιπροέδρου "άνευ λόγου και ουσίας"..
Ας απαντήσει λοιπόν ο αξιότιμος Αντιπρόεδρος:
Σε τι συνίσταται η σύσταση της θέσης Αντιπροέδρου;
Σε τι χρησιμεύουν οι Δεκαπέντε υπάλληλοι που "επανδρώνουν" το γραφείο;
Τα 4.170.000 ευρω για ποιό ακριβώς σκοπό δαπανώνται;
Ποιό ακριβώς έργο επιτελεί η Αντιπροεδρία της κυβέρνησης; και ας γίνει κι ένας απολογισμός για το πεντάμηνο λειτουργίας του γραφείου, να δούμε και μείς οι πολίτες το έργο και να το αξιολογήσουμε..
Σκέφτομαι, λές να κοστίζουν 4.170.000 ευρώ οι "εποχικές" δηλώσεις και συκοφαντίες του κ. Πάγκαλου εναντίον της κοινωνίας και των πολιτών; γιατί άλλο έργο δεν βλέπω να προσφέρει ο Αξιότιμος κ. Αντιπρόεδρο

ΤΖΙΜΗΣ ΠΑΝΟΥΣΗΣ
Το «έγκλημα της Τέχνης» ή η «τέχνη του εγκλήματος»;
Τεύχος 13 - Φεβρουάριος 2010

 

του Κώστα Λεϊμονή,Ασκούμενου Δικηγόρου

 

Σε αυτό το τεύχος μας η στήλη “Art and Crime” παίρνει σάρκα και οστά και μεταφράζεται:  Τέχνη και έγκλημα. Θα ασχοληθούμε, λοιπόν, με έναν από τους πιο εκκεντρικούς, καυστικούς, προκλητικούς, αλλά και ευφυείς ταυτόχρονα καλλιτέχνες (τραγουδιστής, συνθέτης, κωμικός) της Ελλάδας: με τον Τζίμη Πανούση και τις δικαστικές του περιπέτειες.
Έχει όρια η σάτυρα; Θα μπορούσε ποτέ αυτή η μορφή της Τέχνης να «ποινικοποιηθεί» πληρωνοντας τις αντικειμενικές και υποκειμενικές υποστάσεις εγκλημάτων του Ποινικού μας Κώδικα; Ποιο δικαίωμα υπερισχύει σε περίπτωση σύγκρουσης ανάμεσα σε αυτήν και σε ένα άλλο συνταγματικώς κατοχυρωμένο δικαίωμα; Έχει όρια η καλλιτεχνική έκφραση;

Η ιδεολογική στάση του Πανούση και η καυστική του σάτιρα τον έχει φέρει αρκετές φορές αντιμέτωπο με τα δικαστήρια, αρχής γενομένης από το 1980 οπότε και αντιμετώπισε κατηγορίες ενώπιον του Πλημμελειοδικείου Καρδίτσας για περιύβριση της αρχής, του Κράτους αλλά και εξύβριση των Θείων. Ακολούθησαν αρκετές δίκες κυρίως με κατηγορίες που αφορούσαν την αθυροστομία του αλλά και τον καυστικό του στίχο που έθιγε άμεσα και έμμεσα πρόσωπα και καταστάσεις. Είναι γεγονός ότι κατά την περίοδο πριν την κατάργηση της λογοκρισίας (περίπου το 1984) από τους δίσκους των Μουσικών Ταξιαρχιών λογοκρίνονταν λέξεις που "προσέβαλαν τη δημόσια αιδώ".

Με το δίσκο «Δουλειές του Κεφαλιού» οδηγείται στα δικαστήρια για περιύβριση εθνικού συμβόλου, αφού στο εξώφυλλο του δίσκου εικονιζόταν να ανοίγει τρύπες σε ελληνικές σημαίες. Παρ’ όλα αυτά, δεν κρίθηκε ένοχος για αυτές τις κατηγορίες.

Η κατηγορία για προσβολή εθνικού συμβόλου θα επανέαγερθεί εναντίον του το 2000, αιτία της οποίας αυτή τη φορά ήταν η αφίσα της παράστασης «Της Πατρίδας μου η Σημαία» η οποία έδειχνε  την ελληνική σημαία με ένα σφυροδρέπανο στη θέση του Σταυρού.

Για την παραπάνω πράξη ο Τζίμης Πανούσης αρχικά καταδικάστηκε στις 23 Οκτωβρίου του 2000 σε εξαγοράσιμη ποινή φυλάκισης τεσσάρων μηνών, αλλά τελικά αθωώθηκε δευτεροδίκως από το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Αθηνών στις 5 Δεκεμβρίου του 2001. O Τζίμης Πανούσης, ύστερα από την αθώωσή του, διατύπωσε το παράπονό του για τις αμέτρητες αυτεπάγγελτες διώξεις που του έχουν ασκηθεί. Παρομοίασε μάλιστα το επίδικο σφυροδρέπανο με τα γεννητικά όργανα του Ερμή του Πραξιτέλους! «Αν τα απομονώσεις από το άγαλμα είναι ένα σκέτο πορνογράφημα. Αν όμως δεις το γλυπτό στο σύνολό του προόκειται για το τελειότερο δημιούργημα».Ο καθηγητής Ιστορίας της Τέχνης Ν. Δασκαλοθανάσης, καθώς και οι ηθοποιοί Αντώνης Καφετζόπουλος και Λάκης Λαζόπουλος στάθηκαν στο πλευρό του: «Αν όριζε τη σάτιρα ο νόμος δεν θα είχαμε τέχνη, θα μπαίναμε όλοι σε έναν αυτόματο πιλότο», τόνισε ο δεύτερος εξ αυτών, ενώ ο ίδιος ο κατηγορούμενος με την αίσθηση του χιούμορ που τον διακρίνει σημείωσε: «Όταν υποδύθηκα τον Μπιν Λάντεν, έπρεπε να με συλλάβετε και να με στείλετε στο Στρατοδικείο».

Το έτος 1999 ο Τζίμης Πανούσης κατηγορείται για καθύβριση θρησκεύματος, με αφορμή το εξώφυλλο του περιοδικού «Κλικ» όπου εικονιζόταν ντυμένος αρχιεπίσκοπος κρατώντας την κιθάρα του. Ο κατηγορούμενος καλλιτέχνης αθωώθηκε ομόφωνα από το δικαστήριο. Την ίδια κατηγορία αντιμετώπιζαν και οι υπεύθυνοι του παραπάνω περιοδικού, οι οποίοι και αθωώθηκαν. Οι δικαστές δέχτηκαν ότι επρόκειτο για σάτυρα και όχι για μια ενέργεια που είχε στόχο να προσβάλει την Ορθόδοξη Εκκλησία.

Το 1997 άρχισε ένας νέος κύκλος δικαστικών αναμετρήσεων αυτή τη φορά για συκοφαντική δυσφήμιση, με αντίδικο τον Γιώργο Νταλάρα, τον οποίο ο Τζίμης Πανούσης περιέπαιζε κατά τη διάρκεια παραστάσεών του, για τη στάση σχετικά με τις αφιλοκερδείς συναυλίες του τραγουδιστή. Συγκεκριμένα, εμφάνιζε το Γιώργο Νταλάρα να τραγουδά σε βιντεοκλίπ και με ειδική μίξη εικόνας έδειχνε να τρέχουν χρήματα από το στόμα του (αναφέρεται απόσπασμα της δικαστικής απόφασης παρακάτω). Ταυτόχρονα με την άσκηση μήνυσης, ο Γιώργος Νταλάρας κατέθεσε και αίτηση ασφαλιστικών μέτρων εναντίον του Πανούση με αίτημα να σταματήσει ο τελευταίος να χρησιμοποιεί την εικόνα, την φωνή και το όνομά του Νταλάρα στις παραστάσεις του, άλλως να υποχρεωθεί να καταβάλει αποζημίωση ύψους 1.000.000 δραμών κάθε φορά που παραβιάζει/αθετεί την παραπάνω υποχρέωση. Το δικαστήριο έκανε δεκτή την αίτηση ασφαλιστικών μέτρων αναφέροντας μεταξύ άλλων: «Απαγορεύεται στον καθού η αίτηση Τζίμη Πανούση να χρησιμοποιεί με τεχνικά μέσα τη φωνή και την εικόνα του Γιώργου Νταλάρα, γιατί αυτό συνιστά προσωπική επίθεση εναντίον του και προσβάλλει άμεσα την τιμή και την καλλιτεχνική του υπόσταση, ξεπερνώντας τα όρια της καλώς εννοούμενης σάτιρας». Ο εκκεντρικός καλλιτέχνης δήλωσε προκλητικά: «Στην τελευταία διαφημιστική εκστρατεία του Γιώργου Νταλάρα για την καινούρια του κασετίνα, δεν συμμετέχει ο Τζίμης Πανούσης»!.

Αργότερα, τον Σεπτέμβρη του 1997, με αγωγή ο Γιώργος Νταλάρας ζήτησε αποζημίωση 100.000.000 δραχμών για ηθική βλάβη. Η αγωγή του έγινε εν μέρει δεκτή για το ποσό των 15.000.000 δραχμών. Η έφεση που άσκησε ο Πανούσης απορρίφθηκε. Ο Βασίλης Σωτηρόπουλος, σε σχολιασμό της απόφασης, αναφέρει: «Η απόφαση, προκειμένου να θεμελιώσει περιορισμό του φαινομενικά – γραμματολογικά – "ανεπιφύλακτου" δικαιώματος της ελευθερίας της Τέχνης καταφεύγει στη νομική κατασκευή της έμμεσης τριτενέργειας της αρχής της προστασίας και του σεβασμού της ανθρώπινης αξίας, μέσω της γενικής ρήτρας του άρθρο 57 ΑΚ στις σχέσεις μεταξύ ιδιωτών!» Στο ποινικό σκέλος της υπόθεσης ο Άρειος Πάγος απέρριψε τον ισχυρισμό του Τζίμη Πανούση για παραβίαση του άρθρου 16 του Συντάγματος περί ελευθερίας της τέχνης, σημειώνοντας ότι « (…) Το δικαίωμα αυτό δεν δίνει το δικαίωμα σε οποιονδήποτε να διαπράττει αδικήματα, όπως της προσβολής της τιμής τρίτου». Όπως αναφέρει και ο Π.Δ. Δαγτόγλου: «Οι γενικοί περιορισμοί των νόμων ισχύουν και για τους δημιουργούς έργων τέχνης, ώστε να μην είναι ο δημιουργός legibus solutus.» Επιπροσθέτως, συστηματικά εξετάζοντας το συνταγματικό μας χάρτη, βλέπουμε ότι στο άρθρο 48 δεν περιέχεται το άρθρο 16 του Συντάγματος και επομένως η ελευθερία της Τέχνης απολαμβάνει έτσι μιας οιονεί ευρείας προστασίας, καθώς όλες οι συνταγματικές διατάξεις είναι τυπικά ισοδύναμες. Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι ένα καλλιτεχνικό έργο που παρουσιάζεται στον τύπο, απολαμβάνει την συνταγματική προστασία του άρθρου 16 και όχι εκείνη του άρθρου 14, με σκοπό να προσδώσει ευρύτερο προστατευτικό πέπλο στον δημιουργό – καλλιτέχνη. 

Τέλος, σχετικά με την υπόθεση «Νταλάρα κατά Πανούση», αξίζει να αναφερθεί ένα απόσπασμα της δικαστικής απόφασης. Η απόφαση 707/2004 μεταξύ άλλων αναφέρει: «(…) Δεν προέκυψε ότι γινόταν αναφορά με σκωπτικό τρόπο σε υπαρκτά γνωρίσματα-ελαττώματα ή υπαρκτές καταστάσεις και αναγνωρίσιμες ιδιότητες του πολιτικώς ενάγοντος (Γιώργου Νταλάρα) προς τέρψη, ψυχαγωγία, διασκέδαση αλλά και διαπαιδαγώγηση του κοινού του πιο πάνω νυχτερινού κέντρου, κατά τρόπο που να μην δημιουργούνται σ` αυτό συναισθήματα αντιπάθειας και αποστροφής προς το πρόσωπο του πολιτικώς ενάγοντος, αλλά τουναντίον η πιο πάνω συμπεριφορά του κατηγορουμένου έλαβε χώρα με σκοπό εξύβρισης του εγκαλούντος, ή της προσβολής της τιμής του με αμφισβήτηση της ηθικής και κοινωνικής αξίας του προσώπου του, εκδηλώνοντας την καταφρόνησή του με την χρησιμοποίηση, εν γνώσει της υβριστικής των σημασίας, των πιο πάνω φράσεων και εικόνων του εγκαλούντος, που τον εμφανίζουν ως μη διστάζουσα να εκμεταλλευθεί την ευαισθησία του Κυπριακού λαού για την επίλυση του εθνικού ζητήματος μετά την τουρκική εισβολή, με τη συμμετοχή του σε συναυλίες, που ενώ έχουν ως σκοπό την προβολή και προώθηση της λύσης του πιο πάνω ζητήματος, αυτός τις χρησιμοποιεί ως μέσον ατομικού του πλουτισμού, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, ήτοι κατά τρόπο, που δεν ήταν αντικειμενικά αναγκαίος ή ανεκτός για να εκφράσει ο αναιρεσείων σκέψεις και απόψεις του από δικαιολογημένο ενδιαφέρον του για την τέχνη, όπως ισχυρίζεται, ο ίδιος δε, παρότι το γνώριζε, χρησιμοποίησε τον τρόπο αυτό για να πλήξη την τιμή του εγκαλούντος, υπερβαίνοντας για τον ίδιο σκοπό (εξύβρισης) συγχρόνως και τα όρια της δυσμενούς κριτικής για την καλλιτεχνική και επαγγελματική εργασία του τελευταίου, ενώ εάν ο κατηγορούμενος ήθελε να εκδηλώσει δικαιολογημένο ενδιαφέρον του για την τέχνη ή να διατυπώσει δυσμενή κρίση για την καλλιτεχνική ή επαγγελματική εργασία του εγκαλούντος δεν θα χρησιμοποιούσε τις πιο πάνω φράσεις και εικόνες, κατά τις οποίες έρρεαν χρήματα και λίρες από το στόμα του τελευταίου λόγω του Κυπριακού Εθνικού ζητήματος, που δημιούργησαν γι` αυτόν στο κοινό την εντύπωση ότι πρόκειται για άνθρωπο φιλοχρήματο, χωρίς εθνική ευαισθησία, ενδιαφερόμενο για το δικό του μόνον οικονομικό όφελος, πράγμα που δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα, αλλά θα αναφερόταν σε πραγματικά περιστατικά ή υπαρκτές του ιδιότητες, που θα σχολίαζε ακόμη και δυσμενώς, κατά τρόπο που αντικειμενικά θα κρινόταν αναγκαίος και πρόσφορος για την προώθηση της τέχνης ή για την άσκηση κριτικής, έστω και δυσμενούς για τον εγκαλούντα, λόγω της καλλιτεχνικής του δραστηριότητας.»

Συνεχίζοντας, στις αρχές του έτους 2005 ο Πανούσης θα καταδικαστεί από το Πρωτοδικείο Πάτρας σε 5 μήνες φυλάκιση με διετή αναστολή για απειλή και διατάραξη οικογενειακής ειρήνης επειδή κατά τη διάρκεια παράστασής του στην πόλη έκανε τηλεφωνική φάρσα σε συνταξιούχο αστυνομικό. Συγκεκριμένα ο Πανούσης την ώρα που βρισκόταν στην σκηνή του νυχτερινού κέντρου, πήρε μια συσκευή σταθερού τηλεφώνου κι ένα χαρτάκι μ΄ έναν αριθμό που του είχε δώσει κάποιος θαμώνας. Απάντησε ένας ηλικιωμένος άντρας και, σύμφωνα με όσα περιγράφονται στη δικογραφία, ο Πανούσης κατά τη διάρκεια της συνομιλίας τους του παρουσιάστηκε σαν «Κούρδος», ζητώντας να μιλήσει με τη γυναίκα του, ενώ του ανέφερε και κάποια πράγματα γύρω από την πολιτική. Στη συνέχεια το θύμα της φάρσας διεκδίκησε και στα πολιτικά δικαστήρια τη καταδίκη του καλλιτέχνη και ζήτησε 50.000 Ευρώ για ηθική βλάβη και άλλα 25.000 Ευρώ από τον ιδιοκτήτου του κέντρου, όπου εργαζόταν ο Πανούσης. Το δικαστήριο καταδίκασε τον Τζίμη Πανούση και όρισε αποζημίωση 6.000 Ευρώ. Ο συνταξιούχος άσκησε έφεση για το ποσό που του επιδικάστηκε. Σε ό,τι αφορά το ποινικό μέρος, καλλιτέχνης και επιχειρηματίας είχαν ασκήσει έφεση, η οποία όμως ουδέποτε συζητήθηκε καθώς η υπόθεση μπήκε στο αρχείο λόγω παρέλευσης της προθεσμίας. Στη ραδιοφωνική του εκπομπή ο Τζίμης Πανούσης ανέφερε χαρακτηριστικα: «Η δικαστής (…) με καταδίκασε ερήμην για απειλή μπάτσου από τηλεφωνική φάρσα σε παράσταση! Τώρα τι έγκλημα είναι αυτό... Ενώ αν πήγαινα, θα έφερνα μαζί μου και έναν παπά για μάρτυρα, θα μου κόστιζε κάτι παραπάνω, και θα αθωωνόμουνα. Μήπως όμως, να ρωτήσω, είναι ντροπή να αθωώνεσαι απ΄ αυτό το εθνικοχριστιανικό σούργελο;»

Ποικίλες αντιδράσεις, συνέπεια των οποίων αποτέλεσαν απανωτές μηνύσεις κατά του γνωστού εκκεντρικού καλλιτέχνη, προέκυψαν εξαιτίας της αφίσας της παράστασής του «Vasileros Bromas - Η νόσος των φτηνών». Ο Πανούσης εμφανίζεται ντυμένος με ράσα ενώ στο λαιμό του κρέμεται μενταγιόν όπου απεικονίζεται η Παναγία με τη μορφή πτηνού, ενώ γύρω από το κεφάλι του υπάρχει φωτοστέφανο. Στις 29 Οκτωβρίου 2006 έξω από τον χώρο όπου γίνονταν οι παραστάσεις, πραγματοποιήθηκε διαμαρτυρία μελών χριστιανικών οργανώσεων κατά τις ώρες μετάδοσης των βραδινών δελτίων ειδήσεων. Στις 6 Νοεμβρίου του ίδιου έτους μέλη χριστιανικής οργάνωσης κατέθεσαν μηνυτήρια αναφορά (ακολούθησαν άλλες 2 στη συνέχεια, η μία εκ των οποίων συζητείται εξ αναβολής τον Απρίλιο του 2010 και η απόφαση της άλλης αναμένεται εντός ολίγων ημερών), ενώ για το ίδιο θέμα ο Εισαγγελέας Ι. Διώτης άσκησε δίωξη κατά του Πανούση. Στις 13 Οκτωβρίου 2008 το δικαστήριο έκρινε τον καλλιτέχνη αθώο κατά πλειοψηφία.

Τελικά, τι είναι σάτιρα; Είναι άνευ περιορισμών ως μορφή Τέχνης; Εκτός όλων όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, θα επισημάνουμε ακόμη κάποια αναγκαία πράγματα για την ολοκλήρωση του θέματός μας. Το δικαστήριο στην υπόθεση «Νταλάρας κατά Πανούση» σημείωσε για τη σάτιρα: « (…) Με τη σάτιρα, που είναι μια μορφή καλλιτεχνικής δραστηριότητας και έχει σκοπό την ψυχαγωγία και την πρόκληση γέλιου του κοινού, τονίζονται, καυτηριάζονται και κατακρίνονται, με στοιχεία κυρίως κωμικά και παραμορφωτικά, υπαρκτές καταστάσεις και αναγνωρίσιμες ιδιότητες, υπαρκτά γνωρίσματα, ελαττώματα και ατέλειες του προσώπου που σατιρίζεται, ώστε να διασκεδάσει και να διαπαιδαγωγηθεί ανάλογα το κοινό, χωρίς να προκληθούν αισθήματα αντιπάθειας για τον σατιριζόμενο».

Κατά τον καθηγητή Α. Δημητρόπουλο «Η καλλιτεχνική ελευθερία δεν είναι ελευθερία κατάργησης των χρηστών ηθών, δεν είναι ελευθερία προσβολής της επικρατούσας και οποιασδήποτε άλλης θρησκείας. (…) Η τέχνη δικαιούται να προκαλεί ή ίσως και να ενοχλεί, με την έννοια να μην είναι ευχάριστη. Σε καμία περίπτωση όμως δεν δικαιούται ο καλλιτέχνης να προσβάλει με την καλλιτεχνική του δημιουργία μια οποιαδήποτε θρησκεία.» Κατά άλλη υποστηριζόμενη άποψη, η Τέχνη είναι άνευ περιορισμών και ελεύθερη.

Όμως, πότε ένα δημιούργημα είναι αποτέλεσμα πραγματικής τέχνης και πότε προσωπικής εμπάθειας; Θα πρέπει πάντως να έχουμε υπόψη μας ότι το κίνητρο δημιουργίας πρέπει να μάς είναι αδιάφορο, καθώς ο καλλιτέχνης μπορεί να εμπνευστεί από θυμό, μίσος ή και εμπάθεια. Σε κάθε περίπτωση είναι αναγκαία η αρχή της αναλογικότητας και η πρακτική εναρμόνιση των δικαιωμάτων που φέρονται να συγκρούονται μεταξύ τους, όπως και οι γενικοί περιορισμοί που οριοθετούν την ελευθερία της τέχνης, καθώς ο καλλιτέχης δεν θεωρείται legibus solutus. Δεν μπορεί να θίγεται ο πυρήνας άλλου ισοδύναμα προστατευόμενου συνταγματικού δικαιώματος. Σε πολύ πρόσφατη δικαστική απόφαση, που είχε να κάνει με τα όρια της σάτιρας, αναφέρεται: «Εξάλλου, η σάτιρα γίνεται συνήθως μέσω μεθόδων, όπως η παρωδία, η υπερβολή, η σύγκριση και η ειρωνία. Αποτελεί δε όχι μόνο μέσο διασκέδασης αλλά και ένα ιδιαίτερο λογοτεχνικό είδος και καλλιτεχνική έκφραση μια κοινωνικοπολιτκή πράξη που αποσκοπεί στη διακωμώδηση καταστάσεων, ανθρώπων και θεσμών με σκοπό τη διόρθωση των κακώς κειμένων».

 

Αν οποιαδήποτε μορφή τέχνης, ξεπερνώντας τα συνταγματικά της όρια (αν δεχτούμε την μία προαναφερθείσα άποψη) αποτελέσει «έμμεσο έγκλημα», αν δηλαδή μέσω αυτής οδηγούμαστε στην καθύβριση θρησκεύματος, προσβολή εθνικού συμβόλου, προσβολή της τιμής και της προσωπικότητας, τότε και μόνο τότε θα έχει αξία η φράση για τους επιδέξιους εγκληματίες: «Η τέχνη του εγκλήματος».